перакаці́-по́ле, ‑я, н.

Назва некаторых стэпавых траў, якія пасля выспявання адрываюцца ветрам ад кораня і, сплёўшыся ў клубкі, перакочваюцца з аднаго месца ў другое, раскідаючы насенне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пратраві́ць, ‑траўлю, ‑травіш, ‑травіць; зак., што.

1. Выпаліць чым‑н. едкім (кіслатой).

2. Апрацаваць пратравай (у 2 знач.). Пратравіць тканіну.

3. Абеззаразіць перад сяўбой, пасадкай. Пратравіць насенне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кандыцы́йны, ‑ая, ‑ае.

Які адпавядае ўстаноўленым стандартным нормам, даведзены да кандыцыі. Кандыцыйнае насенне. Кандыцыйны тавар. // Прызначаны для забеспячэння патрэбнай тэмпературы, вільгаці і саставу паветра ў памяшканні. Кандыцыйная ўстаноўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

каро́бачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

1. Памянш. да каробка (у 1 знач.).

2. Сухі плод расліны, у якім знаходзіцца насенне. Каробачка маку. Каробачка лёну.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падпра́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., што і чаго.

Пражачы, прыгатаваць для яды. [Іван Сцяпанавіч:] — Гэтае ж самае насенне, калі яго падпражыць і пасля змалоць альбо стаўчы, спажываецца як кава. Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ляту́чы, -ая, -ае.

1. Здольны лятаць, насіцца ў паветры.

Лятучыя воблакі.

Лятучае насенне.

2. Здольны хутка перамяшчацца з месца на месца.

Л. атрад.

3. спец. Які хутка выпараецца, хутка праходзіць.

Лятучыя кіслоты.

Л. вірус.

4. перан. Які праводзіцца тэрмінова і хутка.

Л. сход.

Л. рэйд.

|| наз. ляту́часць, -і, ж. (да 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Няпэ́ўны ’недабраякасны (пра насенне)’ (Сл. ЦРБ), ’ненадзейны, нявызначаны’ (Касп.), няпе́ўны (непевний) ’неверагодны, ненадзейны’ (Нас., Юрч. НВС), няпеўны, ніпе́ўны ’няякасны (пра расліны і насенне); слабасільны (пра дзіця)’ (Мат. Гом.), ніпеўны ’кволы, хваравіты, слабы; нядобры, няўдалы’ (магіл., Нар. словатв.; глус., парыц., Янк. Мат.). Як і літаратурная няпэ́ўны ’нявызначаны, неакрэслены, ненадзейны’ (ТСБМ), ад пэ́ўны (гл.). Фантастычна Фёдарава (Вопросы диалектологии и истории языка. Душанбе, 1984, 91) — з комі нюп ’пакаты, нізкі (пра плечы)’, нюпусьны ’спасці (пра бакі), падвесці (жывот)’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

зяло́ ​1, ‑а, н.

Назва восьмай літары (ѕ) царкоўнаславянскай і старой рускай азбукі, якая абазначае, як і літара зямля (з), гук «з».

зяло́ ​2, ‑а, н.

Насенне пустазелля ў збожжы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

*Малосей, палес. моло́сей ’малако ў рыб’ (Крыв.). Да малача́й 7 (гл.). Другая частка слова ‑сей пад уплывам народнай этымалогіі ад сеяць (насенне) > ’сеяць семя ў час нерасту’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мінда́ль, ‑я і ‑ю, м.

1. ‑я. Род раслін сямейства ружакветных з пладамі ў выглядзе арэхаў авальнай формы.

2. ‑ю, зб. Плады гэтага дрэва.

3. ‑ю, зб. Насенне пладоў гэтага дрэва.

[Ад грэч. amygdalus.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)