поло́жено в знач. сказ.
1. (принято) прыня́та; (в обычае) заве́дзена, так вядзе́цца, ёсць такі́ звы́чай; (надлежит) нале́жыць;
2. (решено) вы́рашана; (постановлено) ухва́лена;
3. (назначено) прызна́чана, да́дзена;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Поі́сткам ’па парадку’ ’па праўдзе’, ’праўдзіва, так, як было’ (Стан.), ст.-бел. поистине ’сапраўды, па праўдзе’. Зыходная форма, відаць, у ст.-бел. исте ’тс’ (Сл. Скар.), параўн. і́стаць ’шчырасць’ (Нас.). Гл. яшчэ пайстком, існасць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вандзігаць ’напружана працаваць (?)’ (КЭС): «А што ж, браток, мая справа такая: свята адпачывай, будні працуй. Была пара, вандзігаў і я так, ого-о!» (Ц. Гартны). Вандзігаць < *вандзіга, якое можа быць звязана з вандраваць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Варонін сыр, вароніна жыта ’галаўня ў жыце’ (палес., Выг.). Зах.-укр. вароні сыр (Макавецкі, Sł. botan.). Назва гэта ўзнікла таму, што атрутнае дзеянне спарыша не пашыраецца на птушак (так мяркуе Выгонная, Лекс. Палесся, 71).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зачарсцве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Стаць чэрствым; зацвярдзець. Хлеб зачарсцвеў. □ Дзяжа так усохла і зачарсцвела, Што хлебная завязь звялася. Вітка. // перан. Стаць бяздушным, нячулым. Няўжо ты так зачарсцвела на сваёй рабоце, што страціла ўсялякую цікавасць да людзей? Шамякін. За стол чыноўніцкі.. [Язэп Макаравіч] учапіўся, у паперы закапаўся з галавой.. Ды вось бяда: ён зачарсцвеў душой. Валасевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ура́нні, прысл.
Абл. Раніцай. Амаль ніхто не спаў, бо ўсе ведалі, што ўранні пачнецца бой за Мінск. Мележ. Восень. Уранні дзеткам не так смачна і доўга спіцца, як увесну і ўлетку. Гарэцкі. Стала холадна, усё цела працялі дрыжыкі: і не так ад таго, што вада ўранні халодная, як ад трывогі — што там, за ракой? Кухараў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падыхо́дзіць несов.
1. подходи́ть;
2. (подо что-л.) подходи́ть;
3. (оказываться подходящим по размерам, качеству и т.п.) подходи́ть, приходи́ться впо́ру;
4. (о тесте) подходи́ть, поднима́ться;
1-4 см. падысці́;
5. безл., разг. (быть приличным, пристойным) приста́ть; быть к ме́сту;
табе́ не п. так гавары́ць — тебе́ не приста́ло так говори́ть;
◊ п. як свінні́ сядло́ — погов. идёт, как свинье́ седло́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пазавуго́ллю, прысл.
За вугламі; тайна, хаваючыся. Шаптацца пазавуголлю. □ [Мікіта:] — Навошта сачыць вось так, тулячыся пазавуголлю, навошта заняцца за чалавекам, як на аблаве? Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пі́галіца, ‑ы, ж.
Разм. Пра маленькага, шчуплага чалавека, пераважна жанчыну. [Пархута:] — Спробу, так сказаць, робім... Гэта, уласна, усё вунь тая пігаліца выдумала. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
піне́ткі, ‑так; адз. пінетка, ‑і, ДМ ‑тцы, ж.
Лёгкі вываратны абутак на мяккай падэшве для дзяцей, якія яшчэ не ўмеюць хадзіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)