Verbum

напе́рці, -пру́, -прэ́ш, -прэ́; -про́м, -праце́, -пру́ць; напёр, -пе́рла; напры́; зак. (разм.).

1. на каго-што. Штурхаючы, націснуць усім целам.

Н. на дзверы.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прыйсці ў вялікай колькасці.

У залу наперла многа людзей.

3. чаго. Прынесці, прывезці ў вялікай колькасці чаго-н.

Н. дошак на падлогу.

4. чаго. Напхаць у вялікай колькасці чаго-н.

Н. вопраткі ў шафу.

5. безас., каму. Вельмі спатрэбіцца, прыспічыць.

Наперла ж яму менавіта сёння ехаць.

|| незак. напіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 і 4 знач.).

здзе́кавацца, -куюся, -куешся, -куецца; -куйся; незак., з каго-чаго.

1. Мучыць, катаваць каго-н.

З. з людзей.

2. Злосна, зняважліва высмейваць, абражаць каго-, што-н., кпіць з каго-, чаго-н.

Недаравальна з. з чалавека.

|| наз. здзек, -у, м.

вымага́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. што. Дамагацца чаго-н. шантажом, прымусам, сілай.

В. грошы.

2. чаго, са злуч. «каб» і без дап. Патрабаваць.

В. да сябе ўвагі.

В., каб усё было дакладна выканана.

|| наз. вымага́нне, -я, н.

адбе́гчы, -бягу́, -бяжы́ш, -бяжы́ць; -бяжы́м, -бежыце́, -бягу́ць; -бяжы́; зак.

1. Бягом аддаліцца на нейкую адлегласць ад каго-, чаго-н.

А. ад лесу.

2. перан. Хутка аддаліцца ад чаго-н.

Хваля адбегла ад берага.

|| незак. адбяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

рэжы́м, -у, м.

1. Дзяржаўны лад.

Дэмакратычны р.

Стары р.

2. Устаноўлены распарадак чаго-н.

Правільны р. харчавання.

Школьны р.

Р. эканоміі.

3. Умовы дзейнасці, працы, існавання чаго-н.

Працоўны р. машыны.

Р. рэек.

|| прым. рэжы́мны, -ая, -ае.

насла́ць¹, нашлю́, нашле́ш, нашле́; нашлём, нашляце́, нашлю́ць; нашлі́; насла́ны; зак.

1. каго-чаго. Прыслаць у нейкай колькасці.

Н. падарункаў.

2. што і чаго. Напусціць на каго-н. няшчасце, бяду і пад.

Н. хваробу.

|| незак. насыла́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

насмяя́цца, -мяю́ся, -мяе́шся, -мяе́цца; -мяёмся, -меяце́ся, -мяю́цца; -ме́йся; зак.

1. Уволю пасмяяцца (разм.).

Н. ў час спектакля.

2. з каго-чаго, над кім-чым і без дап. Аднесціся да каго-, чаго-н. з насмешкай; абразіць.

Н. над пачуццямі.

нацерабі́ць, -цераблю́, -цярэ́біш, -цярэ́біць; -цярэ́блены; зак., чаго.

1. Цярэбячы, нассякаць.

Н. галля.

2. Ачысціць ад лісця, карэння якую-н. колькасць чаго-н. (пераважна пра агародніну).

Н. буракоў.

3. Нарваць якую-н. колькасць ільну.

|| незак. нацярэ́бліваць, -аю, -аеш, -ае.

недахо́п, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Памылка, хіба; недасканаласць чаго-н.; адмоўная рыса ў каго-н.

Выявіць недахопы ў рабоце.

2. Адсутнасць неабходнай колькасці каго-, чаго-н.; патрэба ў кім-, чым-н.

Н. урачоў.

Н. будаўнічых матэрыялаў.

падляга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., чаму (афіц.).

Падвяргацца чаму-н. (аб распаўсюджанні на каго-, што-н. чаго-н. абавязковага, прымусовага).

П. няўхільнаму выкананню.

Не падлягае апавяшчэнню.

◊

Не падлягае сумненню што (кніжн.) — не прыходзіцца сумнявацца ў верагоднасці чаго-н.