папачыта́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і чаго.
Разм. Чытаць доўга, неаднаразова; многа чаго‑н. прачытаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папашы́ць, ‑шыю, ‑шыеш, ‑шые; зак., што і чаго.
Разм. Шыць доўга, неаднаразова; пашыць многа чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адва́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., што і чаго.
Аддзяліўшы, узважыць частку чаго‑н. Адважыць кілаграм цукру.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́кленчыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., што, чаго.
Разм. Дамагчыся чаго‑н. пастаяннымі просьбамі; выпрасіць. Выкленчыць грошай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напі́цца, -п’ю́ся, -п’е́шся, -п’е́цца; -п’ёмся, -п’яце́ся, -п’ю́цца; напі́ўся, -піла́ся, -ло́ся; напі́ся; зак.
1. чаго і без дап. Выпіць чаго-н., каб наталіць смагу; папіць.
Н. вады.
2. Дайсці да стану ап’янення.
Н. на вяселлі.
3. перан., чаго і без дап. Насыціцца, прасякнуцца чым-н.
◊
Напіцца (насмактацца) крыві чыёй (разм., неадабр.) — памучыць каго-н., паздзекавацца з каго-н.
|| незак. напіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пазы́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак.
1. што і чаго каму. Даць у доўг.
П. каму-н. грошы або грошай.
2. што і чаго ў каго. Узяць у доўг.
П. у каго-н. грошы (грошай).
◊
У сабакі вачэй пазычыць або пазычыўшы (разм., неадабр.) — страціць сумленне, пачуццё сораму.
|| незак. пазыча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
◊
Не пазычаць чаго — ёсць, хапае.
Гэтаму чалавеку розуму не пазычаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ло́на, -а, н.
1. Улонне.
2. уст. Грудзі ці чэрава жанчыны як сімвал мацярынства.
Мацярынскае л.
3. перан., чаго. Нетры зямлі, вады.
4. перан. Тое, што з’яўляецца прытулкам, прыстанішчам для каго-, чаго-н.
◊
У лона чаго, у знач. прыназ. з Р (кніжн.) — у сферу якой-н. дзейнасці.
У лона царквы.
|| прым. ло́нны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
Лоннае зрашчэнне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адчапі́цца, -чаплю́ся, -чэ́пішся, -чэ́піцца; зак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Расчапіўшы, адцзяліцца ад чаго-н.
Адчапіўся вагон.
2. перан. Адысці, адстаць, адвязацца, перастаць дакучаць каму-н. (разм.).
Адчапіцеся вы ад дзіцяці!
3. перан. Пазбавіцца, вызваліцца ад каго-, чаго-н. дакучлівага, непрыемнага, ухіліцца ад выканання чаго-н. (разм.).
|| незак. адчэ́плівацца, -аюся, -аешся, -аецца і адчапля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ахво́тнік, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Той, хто мае жаданне заняцца чым-н., узяцца за якую-н. справу.
2. да каго-чаго, на што або з інф. Той, хто схільны да чаго-н., аматар чаго-н. (разм.).
А. пагаварыць.
3. на што. Той, хто хоча атрымаць, набыць што-н. (разм.).
На кнігу знайшлося многа ахвотнікаў.
|| ж. ахво́тніца, -ы, мн. -ы, -ніц.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ачы́сціцца, ачы́шчуся, ачы́сцішся, ачы́сціцца; зак.
1. Вызваліцца ад чаго-н., што забруджвае, закрывае што-н.; пазбавіцца чаго-н.
Неба ачысцілася ад хмар.
2. Стаць чыстым па саставе, пазбавіцца ад чужародных прымесей, бруду; стаць свежым.
Вада ачысцілася.
3. перан. Стаць чыстым у маральных адносінах, пазбавіцца ад чаго-н. заганнага.
А. ад грахоў (перан.)
|| незак. ачышча́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. ачышчэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)