Гарт ’гарт’ (БРС, Касп., Шат., Бяльк., Нас.). Укр. гарт. Запазычанне з польск. hart, а гэта з ням. Härte, hart. Гл. Кюнэ, Poln., 56; Слаўскі, 1, 409; Фасмер, 1, 395.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гату́нак ’гатунак’ (БРС, Касп., Шат.), ’парода’ (Сл. паўн.-зах.). Укр. гатунок, гатунок ’тс’. Запазычанне з польск. gatunek ’тс’ (а гэта з ням. Gattung). Слаўскі, 1, 261; Рудніцкі, 1, 808.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ґе́лда ’неўрадлівая шаравата-белая глеба; зямля, якую цяжка апрацоўваць’ (Яшкін.). Ці не з польск. giełda ’натоўп, цісканіна, таўкатня’ (> ’утаптанае месца’ > ’неўрадлівая глеба’)? Аб польск. слове гл. Слаўскі, 1, 277.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ды́ґусь ’цыбаты, з доўгімі нагамі’, таксама дыґа́ты (Сцяц., Сл. паўн.-зах.: ’высокі’). Запазычанне з польск. дыял. dyguś, dygaty ’тс’ (а гэта да польск. dygać, аб якім Слаўскі, 1, 185).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Камуні́зм ’найвышэйшая грамадска-эканамічная фармацыя’ (ТСБМ). Запазычана з польск. komunizm (< ням. Kommunismus) і з рус. коммунизм < франц. communisme (Слаўскі, 2, 402; Фасмер, 2, 303; Шанскі, 2 (К), 234–235).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ка́рак, укр. карк — запазычанні з польск. kark ’карак’, якое ўзыходзіць да прасл. kъrkъ (параўн. спрадвечныя чэш. krk, в.-луж. krk, серб.-харв. kr̀kara ’спіна’ і інш.) (Слаўскі, 2, 77).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ляні́вец ’паўднёваамерыканская млекакормячая жывёліна з сямейства Bradypodidae (ТСБМ). Запазычана з рус. мовы, дзе ленивец ’тс’ з польск. leniwiec (Слаўскі, 4, 153). Не выключана магчымасць запазычання непасрэдна з польск. мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Макош ’макацёр, у якім умяшчалася 1–2 кг збожжа’, макошык — аб’ёмам ад 1 кг да 1 фунта (Вяр.—Крыв.). Да мак (гл.). Аб суфіксе гл. Слаўскі, SP, 1, 78.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́гач ’дзяржанне, ручка ў касе’, ’дышаль у возе для валоў’ (ПСл) — адсубстантыўны назоўнік з суф. ‑ačь (Слаўскі, SP, 102). Параўн. балг. рога̀че ’ручкі ў плузе’. Да рог 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Суко́ба лаянк. ’сука’ (шчуч., Сл. ПЗБ). Экспрэсіўнае ўтварэнне з суф. ‑оба (звычайна *‑oba утварае абстрактныя назоўнікі, якія нярэдка набываюць канкрэтнае значэнне, гл. Слаўскі, SP, 1, бі) ад сука, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)