эмігра́цыя, -і, ж.

1. Добраахвотнае або вымушанае перасяленне са сваёй радзімы ў іншую краіну па палітычных, эканамічных і іншых матывах.

2. Знаходжанне за межамі сваёй радзімы ў выніку такога перасялення.

Быць два гады ў эміграцыі.

3. зб. Эмігранты.

|| прым. эміграцы́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Христос рел. Хрысто́с, род. Хрыста́;

◊

Христа́ ра́ди Бо́гам прашу́;

проси́ть Христа́ ра́ди жабрава́ць, хадзі́ць па мі́ласці;

Христос с ним (ни́ми) уст. Бог з ім (і́мі);

Христос с тобо́й уст. Бог з табо́й;

как у Христа́ за па́зухой як за Бо́гам; як у Бо́га за плячы́ма (за пе́ччу); як у ма́тчыным жываце́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

экспланта́цыя, ‑і, ж.

Спец. Эксперыментальны метад вырошчвання тканкі па-за арганізмам.

[Ад лац. ex — па-за і planto — саджаю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

журна́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Кніга або сшытак для перыядычнага запісу падзей, здарэнняў і пад.

2. Школьная кніга для рэгістрацыі прысутнасці, уліку паспяховасці вучняў і запісу пройдзенага за дзень матэрыялу па адпаведных прадметах праграмы.

Класны ж.

|| прым. журна́льны, -ая, -ае.

Ж. запіс.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

каляда́, -ы́, ДМ -дзе́, ж.

Старадаўні (у 2 знач.) абрад хаджэння па хатах у калядныя вечары з віншаваннем, велічальнымі песнямі, а таксама песня, што спяваецца ў час гэтага абраду, і пачастункі, атрыманыя ад гаспадара за віншаванне і песні.

|| прым. каля́дны, -ая, -ае.

Калядная песня.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́езд, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. гл. выехаць.

2. Месца, праз якое выязджаюць.

В. на шашу.

3. Коні з экіпажам і вупражжу (уст.).

|| прым. выязны́, -а́я, -о́е.

Выязная сесія суда (па-за месцам работы). Выязныя вароты.

В. конь (не рабочы; уст.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

по́ўзаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

Тое, што і паўзці (у 1 і 2 знач.), але абазначае дзеянне, якое адбываецца не ў адзін час, не за адзін прыём ці не ў адным напрамку.

П. па траве.

П. перад кім-н. (перан.: прыніжацца).

|| наз. по́ўзанне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

самалёт, -а, М -лёце, мн. -ы, -аў, м.

Лятальны апарат, цяжэйшы за паветра, з рухавіком і звычайна нерухомымі крыламі.

Транспартны с.

Ваенны с.

○

Дыван-самалёт — у казках: чарадзейны дыван, на якім героі пералятаюць па паветры ў любое месца.

|| прым. самалётны, -ая, -ае.

Самалётнае абсталяванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наня́ць, найму́, но́ймеш, но́йме; но́ймем, но́ймеце, но́ймуць; наня́ў, -няла́, -ло́, -лі; наня́ты; зак., каго-што.

Прыняць на работу або ўзяць у часовае карыстанне за плату.

Н. рабочых.

Н. кватэру.

|| незак. найма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. наём, на́йму і найм, на́йму, м. Працаваць па найме.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цяп, выкл. (разм.).

1. Ужыв. гукапераймальна для абазначэння рэзкіх удараў па чым-н. цвёрдым (пры сячэнні).

2. у знач. вык. Ужыв. ў знач. дзеясл. цяпаць—цяпнуць.

Цяп за руку.

◊

Цяп-ляп — ужыв. для абазначэння хуткага, але неахайнага выканання работы; абы-як.

Цяп-ляп і гатова.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)