Іргі́ня ’вяргіня, кветкавы куст і сама кветка’ (Бяльк.). Ад вяргіня (гл.) з фанетычнымі зменамі ў пачатку слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Атудзе́нчыць ’аддзякаваць’ (Касп.). З польск. дыял. odwdzięczyć ’тс’, часткова перааформленага фанетычна ў пачатку слова. Параўн. дзенчыць, дзякаваць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

праста́та, ‑ы, ДМ ‑та́це, ж.

Спец. Няпарная залоза мужчынскага палавога апарату, размешчаная ў пачатку мочаспускальнага канала.

[Ад грэч. prostatas.]

прастата́, ‑ы́, ДМ ‑таце́, ж.

Уласцівасць простага (у 2, 7, 8 і 11 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

імпрэсіяні́зм, ‑у, м.

Плынь у буржуазным мастацтве другой палавіны 19 — пачатку 20 стст., якая імкнулася да перадачы суб’ектыўных адчуванняў мастака, мімалётных уражанняў і настрояў, узятых без сувязі з рэчаіснасцю, з грамадскім жыццём.

[Фр. impressionisme.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сія́мскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да Сіяма (старой афіцыйнай назвы Таіланда), сіямцаў.

•••

Сіямскія блізняты — а) зрослыя блізняты, якія нарадзіліся ў Сіяме ў пачатку 19 ст.; б) перан. (жарт.) пра неразлучных сяброў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бескане́чнасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць бесканечнага; адсутнасць пачатку і канца. Бесканечнасць матэрыяльнага свету. // Тое, што не мае канца ці здаецца такім; бясконцасць. Бесканечнасць рэек. Бесканечнасць мора.

2. Уяўная велічыня, большая за ўсякую дадзеную.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ёта́цыя, ‑і, ж.

Спец. З’яўленне зычнага гука ёт (й) у пачатку слова перад галосным або ў сярэдзіне слова паміж галоснымі гукамі, напрыклад: ёд, свая, дзе «я» = «йа», «е» = «йэ», «ё» = «йо», «ю» = «йу».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

задо́ўга, прысл.

За многа часу перад чым‑н., да чаго‑н. Назаўтра яшчэ задоўга да васьмі гадзін Аляксей падышоў да тэатра. Даніленка. Дырэктар школы, задоўга да пачатку заняткаў, пайшоў да хлопчыкавага бацькі. Кавалёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

радыёперада́ча, ‑ы, ж.

1. Перадача мовы, музыкі, адлюстравання і пад. на адлегласць пры дапамозе радыёхваль. Да пачатку ранішніх маскоўскіх радыёперадач заставалася яшчэ каля сарака хвілін. М. Ткачоў.

2. Тое, што перадаецца такім чынам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сіндыкалі́зм, ‑у, м.

Дробнабуржуазная апартуністычная плынь у рабочым руху канца 19 — пачатку 20 стст., прыхільнікі якой адмаўлялі неабходнасць класавай барацьбы пралетарыяту, стварэння пралетарскай дзяржавы і разглядалі эканамічную барацьбу як адзіны шлях да сацыялізму.

[Фр. syndicalisme.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)