кіпяці́ць, -пячу́, -пяці́ш, -пяці́ць; -пяці́м, -пеціце́, -пяця́ць; -пячо́ны; незак., што.
1. Награваючы, даводзіць да кіпення; гатаваць.
К. малако.
2. Трымаць, варыць у кіпені; стэрылізаваць.
|| зак. закіпяці́ць, -пячу́, -пяці́ш, -пяці́ць; -пяці́м, -пеціце́, -пяця́ць; -пячо́ны (да 1 знач.).
|| наз. кіпячэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адтапі́ць, -таплю́, -то́піш, -то́піць; -то́плены; зак., што.
1. Падаграваючы, прымусіць аддзяліцца, стваро́жыцца.
А. кіслае малако.
2. Расплавіўшы, ператварыўшы ў вадкі стан, аддзяліць адно рэчыва ад другога.
А. усе прымесі з сала.
|| незак. адто́пліваць, -аю, -аеш, -ае і адтапля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
хлябта́ць, хлябчу́, хле́бчаш, хле́бча; хлябчы́; незак., што.
1. Піць, чарпаючы вадкасць языком (пра некаторых жывёлін).
Кот хлебча малако.
2. Піць прагна, у вялікай колькасці (разм.).
Х. ваду.
Х. гарэлку.
|| зак. вы́хлебтаць, -бчу, -бчаш, -бча; -бчы; -бтаны.
|| наз. хлябта́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
працадзі́ць, -аджу́, -э́дзіш, -э́дзіць; -э́джаны; зак., што.
1. Прапусціць (вадкасць) для ачысткі праз што-н., што фільтруе.
П. малако.
2. перан. Вымавіць неразборліва, не разнімаючы зубоў.
|| незак. працэ́джваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.).
|| наз. працэ́джванне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́хлебтаць, ‑бчу, ‑бчаш, ‑бча; зак., што.
Выбіраючы языком, выпіць, з’есці што‑н. вадкае. Кошка выхлебтала малако. // Груб. Выпіць да канца; выжлукціць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лактабацылі́н, ‑у, м.
1. Спец. Асобы грыбок, здольны акісляць малако, падаючы яму лячэбныя ўласцівасці.
2. Сыракваша, прыгатаваная заквашваннем малака такім грыбком.
[Ад лац. lac, lactis — малако і bacillum — бацыла.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пастэрызава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад пастэрызаваць.
2. у знач. прым. Падвергнуты пастэрызацыі; абясшкоджаны. Пастэрызаванае малако. Пастэрызаваныя фруктовыя сокі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́шчурны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да яшчуру, уласцівы яму. Яшчурная хвароба.
2. Паражоны, заражаны яшчурам. Яшчурная скаціна. Яшчурнае малако.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пастая́лачка, пастаялка, лун. постоялка, карм. пастаяўка ’абрызглае малако’ (Сержп., Отчёт; паўн.-усх., КЭС; лун., в.-дзв., Шатал.), ’салодкае малако’ (Мядзв., Касп., Вешт., Мат. Маг., Мат. Гом., Сл. Брэс., Бяльк.; смарг., Сл. ПЗБ), ’прэснае малако’ (Грыг., Нас., Шн. 3; паўн.-усх., Мане.), ’вяршкі, смятана’ (докш., Янк. Мат.; ветк., Мат. Гом.; Сл. ПЗБ), іўеў. пастаялка ’свежая смятана’ (Сцяшк. Сл.). Да пастаяць (гл.). Аб суфіксе ‑ал‑ка гл. Сцяцко, Афіс, наз., 51–52.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абры́згнуць, ‑гне; пр. абрызг, ‑ла; зак.
Пачаць кіснуць (пра малако). [Пакупніца:] — Што ж гэта вы падвялі нас з малаком? — Абрызгла? — спалохалася Вера. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)