ушу́шкацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Цёпла адзецца, ухутацца. У вестыбюлі, ушушкаўшыся ў доўгі для верасня кажух, дрэмле на крэсле.. вартаўніца цётка Ульяна. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
До́ўжыць, до́ўжыцца, таксама даўжы́ць. Рус. должи́ть, укр. довжи́ти, чэш. dloužiti, серб.-харв. ду́жити і г д. Прасл. *dьlžiti ’тс’. Вытворнае ад прыметніка *dьlgъ ’доўгі’ (гл. до́ўгі). Агляд форм у слав. мовах гл. у Трубачова, Эт. сл., 5, 211. Цікава, што гэта прасл. слова не з’яўляецца агульнаславянскім і ў мінулым было, відаць, праславянскім дыялектызмам; яго няма, напр., у польск. мове.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лыча́сты, ‑ая, ‑ае.
Які мае доўгі лыч, з доўгім лычом. [Андрэенка] распытваў пра распарадак на ферме, пра рацыён, пільна аглядаў станкі і іх лычастых жыхароў. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́сак, -ска, мн. -скі, -скаў, м.
1. Вузкі доўгі кавалак чаго-н. (тканіны, скуры і пад.); рэмень, шнурок, матуз і пад.
Кроіць скуру на паскі.
Падперазацца паскам.
2. Шырокая рыска, палоска на чым-н.
Рыжая карова з белымі паскамі на спіне.
3. Частка збруі — рэмень, працягнуты ад адной аглоблі да другой цераз падсядзёлак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
андара́к, ‑а, м.
Саматканая паласатая або клятчастая спадніца. Доўгі бабчын андарак цягнуўся краем па падлозе. Мележ. Сіні андарак.. з белымі поперак палосамі блішчыць па-святочнаму. Каваль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́каўзнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Разм. Выслізнуць. Плуг выкаўзнуў з рук і .. зрабіў доўгі агрэх. Гартны. Зося выкаўзнула з хлеўчука, але не пабегла, не спалохалася. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шуро́ўка, ‑і, ДМ ‑ўцы, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. шураваць (у 1 знач.).
2. Доўгі металічны стрыжань для перамешвання паліва і ачысткі топкі ад шлаку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вёртка ’доўгі гнуткі лут’ (лаг., КЭС), рус. арханг. вёртка ’свердзел’, кастр. ’яма печы для выпальвання вапны’. Адпрыметнікавае ўтварэнне да вярцець (гл.) < vьrtěti.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
асцю́к, ‑а, м.
Тонкі доўгі вусік на каласах некаторых злакаў (ячменю, жыта, пшаніцы). Ячменныя асцюкі з пылам забіваліся яму за каўнер. Чорны. Салавейка ўдавіўся ячменным асцюком. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кружны́, ‑ая, ‑ое.
Абходны, акольны, больш далёкі (пра шлях, дарогу і пад.). Кружная дарога. □ [Марцаліс] не пайшоў напрасткі, а выбраў кружны шлях — больш доўгі і больш пэўны. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)