Verbum

анлайнавы слоўнік

Рабу́ха ₁ ’рапуха’ (слуц., ашм., ЛА, 1). Магчыма, другаснае ўтварэнне ад рапу́ха (гл.) на базе рабы́ (гл.), параўн. раба́я жа́ба ’рапуха’ (капыл., петрык., ЛА, 1).

Рабу́ха ₂ ’пярэстая жывёліна’, ’рабая жанчына’. Ад рабы́ (гл.).

Рабу́ха ₃ ’грыб Panaeolina’ (Сярж., Грыбы). Ад рабы́ (гл.), паколькі грыб мае чырвона-рудыя (рабыя) пласткі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лупічок ’грыб масляк’ (навагр., З нар. сл.). Да лупі́ць ₁ (гл.). Параўн. таксама лупе́нік ’тс’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Мядня́к ’грыб, падобны да апенькі’ (калінк., Мат. Гом.). Відаць, да медзь, медны (гл.). Названы паводле колеру.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Падла́совік ’пеўнік стракаты (грыб)’ (Сл. ПЗБ). Да падласы з суф. ‑овік па бура-жоўтаму колеру грыба.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рага́цік ’радоўка шэрая’ (узд., Нар. словатв.). Ад рог ₁ (гл.), паколькі грыб мае няроўную (“рагатую”) шапачку.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ру́дзік ’рыжык’ (узд., Нар. словатв.). Ад руды як рыжык ад рыжы, палявік ад палявы (грыб) і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сая́к ’грыб падасінавік’ (Сцяшк. Сл.). З савяк (гл.) у выніку нерэгулярнай мены ў гродзенскіх гаворках в > j.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Руда́ўка ’балотная рыжая вада’ (ТСБМ). Ад руды (гл.) як сіняўка ’сіняк; грыб паганка’, кісляўка ’яблыня з кіслымі пладамі’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

лісі́чка ¹, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Памянш.-ласк. да лісіца ¹ (у 1 знач.); маладая ліса.

лісі́чка ², ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Ядомы грыб жоўтага колеру. Кошыкі і паравы к поўдню напаўняліся .. прысадзістымі лісічкамі, чырвонагаловымі цыбатымі падасінавікамі. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Валу́й ₁ ’шапкавы грыб сямейства сыраежкавых, Russula foetens’ (БРС, Касп., Серж. Грам., Гарэц., КЭС), валуі ’Vaccinium uliginosum L.’ (Кіс.). Рус. валуй, волуй ’грыб, Agaricus foetens’, укр. валуй ’тс’. Да вол (Фасмер, 1, 345). У семантычным плане параўн. другую назву гэтага грыба — бычок.

Валу́й ₂ ’вялікі дурань’ (З нар. сл.). Магчыма, да валяць, валяцца (параўн. валяй, рус. увалень).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)