паску́бці, ‑скубу, ‑скубеш, ‑скубе; ‑скубём, ‑скубяце; зак., каго-што.
1. Саскубці ўсё, многае.
2. перан. Нанесці ўрон, шкоду. — То гэта І вас палякі паскублі, калі мы чалавека ратавалі і хацелі стрэльбу ў паляка адабраць? Чорны.
3. і без дап. Скубці некаторы час. — Адпражы [каня], няхай трошкі паскубе на мяжы. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́блізу, прысл. і прыназ.
Тое, што і паблізу. Мы тут поблізу паходзім, калі што якое — дамо знаць. Колас. Сяліба была глухая і стаяла яна поблізу рэштак велізарнага лесу. Чорны. На вакзальнай плошчы, у трамваі, поблізу мяне сеў чалавек. Скрыган. Поблізу яго [дзядзькі], прывязаны да плоту, стаяў нязграбны галавасты конь. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
анія́к, прысл.
Разм. Ніяк; зусім; зусім ніяк. Не магу аніяк Я з уласным асвойтацца ценем. Куляшоў. Збоку магло здавацца, што дзяўчына.. [Станкевіча] аніяк не цікавіць. Алешка. [Эльза] сябе адчувала так, быццам тутэйшыя людзі аніяк не маглі абысціся без яе. Чорны. // Ніякім чынам. Без.. [нажа] аніяк нельга было даступіцца да зайца. Маўр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
анія́кі, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. займ. Зусім ніякі. Навокал не было аніякага гуку. Чорны. Некалькі дзён не было аб Ігнаце аніякіх чутак. Лынькоў.
2. у знач. прым. Вельмі дрэнны, нічога не варты. [Журавель:] — Шыя выгнута вужакай, Хараства ні ў чым няма І убор твой аніякі, І нягодная сама [Чапля]. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
арга́ны, ‑аў; адз. арган, ‑а, м.
Духавы клавішны музычны інструмент вялікіх памераў, што складаецца з набору драўляных і металічных труб, у якія мяхамі напампоўваецца паветра. Мяккім музычным громам адклікаюцца арганы. Колас. Мы станавіліся ззаду і слухалі музыку органаў. Чорны. Магутныя гукі арганаў хапалі за душу і паводзілі сум. Карпюк.
[Ад грэч. organon — інструмент.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ацячы́, ацяку, ацячэш, ацячэ; ацячом, ацечаце, ацякуць; пр. ацёк, ацякла, ацякло; зак.
1. Апухнуць ад лішку вадкасці ў тканках. // Анямець ад парушэння кровазвароту (пра часткі цела); зацячы. Ад доўгага сядзення ацяклі, замлелі ногі. Гамолка.
2. Сцячы з чаго‑н. мокрага (пра вадкасць). Мокрая адзежа ацякла і правяла. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераве́сіць, ‑вешу, ‑весіш, ‑весіць; зак.
1. што. Зняўшы з аднаго месца, павесіць на другое. Перавесіць карціну на другую сцяну.
2. каго-што. Перакінуўшы цераз што‑н., спусціць, павесіць канцамі ўніз. Лыка.. [Лук’янскі] перавесіў цераз плячо на шыю, гаршкі трымаў у руках і так.. цёрся паміж людзей на рынку. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абсталява́цца, ‑лююся, ‑люешся, ‑люецца; зак.
1. Набыць усё неабходнае для жылля (мэблю, хатнія рэчы і пад.). Абсталяваліся — люба паглядзець. Адно, замест крэслаў, стаялі ля сцен лаўкі на бярозавых калках. Асіпенка.
2. Спыніцца, пасяліцца дзе‑н. надоўга, назаўсёды. Бумажковы абсталяваліся жыць у Дрыбінскім раёне, у вёсцы Куляшова, Чарняўскага сельсавета. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бастава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак.
Арганізавана спыняць працу з мэтай дамагчыся ад капіталістычных прадпрыемцаў або ўрада задавальнення эканамічных або палітычных патрабаванняў. Той самай зімы, пад вясну, на хімічнай фабрыцы, у горадзе, баставалі рабочыя. Чорны. // перан. Разм. Выказваючы сваё незадавальненне чым‑н., адмаўляцца ад ўдзелу ў якой‑н. рабоце.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канве́рт, ‑а, М ‑рце, м.
1. Пакет з паперы для перасылкі пісьма па пошце. У руках маіх — белы, панадны канверт. Цвёрды, відаць, з фотаздымкам. Брыль. Нахлябіч сеў і пачаў .. пісаць. Пасля як мае быць заклеіў лісток у канверт. Чорны.
2. Род коўдры для грудных дзяцей, пашытай у форме пакета.
[Ад фр. convert.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)