хму́рны, -ая, -ае.

1. Пахмурны, воблачны (пра неба, надвор’е і пад.).

Х. дзень.

Хмурная пара года.

2. перан. Сумны, пануры.

Гаспадар сядзеў х.

Х. настрой.

|| наз. хму́рнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

хмяле́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.

1. Станавіцца п’яным, п’янець.

2. перан. Прыходзіць у стан узбуджанасці, захаплення ад чаго-н.

|| зак. ахмяле́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е і захмяле́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цаліна́, -ы́, ж.

1. Зямля, якая ніколі не апрацоўвалася.

Узнімаць цаліну.

2. Тое, што і цалік.

3. перан. Недаследаваная, нявывучаная галіна чаго-н.

|| прым. цалі́нны, -ая, -ае.

Цалінныя землі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ца́пацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак. (разм.).

1. Хапацца рукамі, зубамі, кіпцюрамі і пад.

2. перан. Сварыцца, спрачацца.

Ц. з-за дробязі.

|| зак. паца́пацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ца́цкацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак. (разм.).

1. Гуляць з кім-, чым-н.; забаўляцца.

2. перан. Займацца якой-н. клопатнай справай; важдацца з кім-, чым-н.

Хопіць ц. з гультаём.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цвялі́ць, цвялю́, цве́ліш, цве́ліць; незак., каго-што.

1. Дражніць, раздражняць.

Ц. сабаку.

2. перан. Верадзіць, трывожыць.

Ц. успаміны.

Ц. душу.

|| зак. уцвялі́ць, -вялю́, -ве́ліш, -ве́ліць; -ве́лены (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цюле́нь, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Воднае млекакормячае атрада ластаногіх.

2. перан. Пра непаваротлівага, нязграбнага чалавека (разм.).

|| прым. цюле́невы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Цюленевыя боты.

Ц. тлушч.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шабло́нны, -ая, -ае.

1. гл. шаблон.

2. перан. Які з’яўляецца шаблонам (у 2 знач.); збіты, банальны.

Шаблонныя фразы.

Ш. падыход да справы.

|| наз. шабло́ннасць, -і, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шкарлу́піна, -ы, мн. -ы, -пін, ж.

1. Цвёрдая абалонка чаго-н. (яйца, арэха і інш.).

2. перан. Тое, што ізалюе, абмяжоўвае магчымасць далейшага дзеяння, развіцця.

Замыкацца ў сваёй шкарлупіне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шу́лер, -а, мн. -ы, -аў, м.

Чалавек, які ў картачнай гульні выкарыстоўвае махлярскія прыёмы, а таксама ўвогуле махляр.

Картачны ш.

|| прым. шу́лерскі, -ая, -ае.

Ш. прыём (перан.: махлярскі, несумленны).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)