хлебасо́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

Гасцінны чалавек, які ветліва сустракае і частуе гасцей.

Ён быў вялікі х.

|| ж. хлебасо́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак.

|| прым. хлебасо́льскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цёзка, -і, ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -зцы, Т -ай (-аю), ж., мн. -і, -зак (разм.).

Чалавек, які мае аднолькавае з кім-н. імя.

Мы з ім цёзкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пасту́х, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

Чалавек, які пасе статак.

|| памянш.-ласк. пастушо́к, -шка́, мн. -шкі́, -шко́ў, м.

|| ж. пасту́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак.

|| прым. пастухо́ўскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прадаве́ц, -даўца́, мн. -даўцы́, -даўцо́ў, м.

1. Работнік магазіна, гандлёвага прадпрыемства, які прадае тавар пакупнікам.

П. марожанага.

2. Чалавек, які прадае што-н.

П. кветак.

|| ж. прадаўшчы́ца, -ы, мн. -ы, -чы́ц.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сіне́кдаха, -і, ДМ -дасе, ж. (спец.).

Стылістычны прыём, калі назва часткі выкарыстоўваецца замест назвы цэлага, агульнага і наадварот (напр., «галава» замест «чалавек»), а таксама слова і зварот, ужытыя такім чынам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

навічо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м.

1. Чалавек, які ўпершыню з’явіўся дзе-н.

У клас прыйшлі два навічкі.

2. Той, хто ўпершыню пачаў займацца якой-н. справай.

Н. у ваеннай справе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

непрыя́зны, -ая, -ае.

Які недружалюбна настроены ў адносінах да каго-, чаго-н.; выражае або праяўляе недружалюбнасць.

Н. чалавек.

Н. тон.

|| наз. непрыя́знасць, -і, ж.

Не хаваць сваёй непрыязнасці да каго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пале́на, -а, мн. -ы, -ле́н, н.

1. Кавалак распілаванага і рассечанага бервяна на паліва.

Асінавае п.

2. перан. Непаваротлівы, тупы чалавек (лаянк.).

|| памянш. пале́нца, -а, мн. -ы, -аў (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прысто́йны, -ая, -ае.

1. Які адпавядае правілам прыстойнасці (у 2 знач.); добра выхаваны, сумленны.

П. малады чалавек.

2. Дастаткова добры; дастатковы па велічыні.

П. касцюм.

Прыстойная адлегласць.

|| наз. прысто́йнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прышэ́лец, -льца, мн. -льцы, -льцаў, м.

1. Прышлы, не тутэйшы чалавек.

2. часцей мн. У навуковай фантастыцы: іншапланецянін, які прыляцеў на Зямлю.

Прышэльцы з космасу.

|| ж. прышэ́ліца, -ы, мн. -ы, -ліц.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)