дыле́ма, -ы, мн. -ы, -ле́м, ж.

1. Меркаванне, паводле якога прадмету прыпісваюцца дзве супярэчлівыя прыметы, якія выключаюць магчымасць трэцяй (спец.).

2. Становішча, пры якім выбар аднаго з двух супрацьлеглых рашэнняў аднолькава цяжкі.

Стаяць перад складанай дылемай.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шлюз, -а, мн. -ы, -аў, м.

Збудаванне на рацэ, канале для пропуску суднаў пры розным узроўні вады на шляху іх руху, якое складаецца з камеры (камер) з варотамі.

|| прым. шлю́завы, -ая, -ае і шлю́зны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лісі́ца, -ы, мн. -ы, -сіц, ж.

1. Тое, што і ліса (у 1 знач.).

2. Тоўстае круглае палена, якое кладзецца ўпоперак саней пры перавозцы бярвення (разм.).

|| памянш. лісі́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спро́ба, -ы, мн. -ы, спроб, ж.

1. Намаганне зрабіць што-н. пры адсутнасці упэўненасці ў дасягненні поспеху.

Зрабіць спробу пераканаць апанента.

Няўдалая с.

2. Праверка, выпрабаванне дзейнасці чаго-н.

С. адрамантаваць радыёпрыёмнік.

|| прым. спро́бны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

счаса́ць², счашу́, счэ́шаш, счэ́ша; счашы́; счаса́ны; зак., што.

1. Часаннем зняць верхні слой чаго-н.

С. кару з дрэва.

2. Зрасходаваць пры часанні.

С. палена на трэскі.

|| незак. счэ́сваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. счэ́сванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ю́зам, прысл.

Спец.

1. Слізгаючыся, сунучыся па зямлі, рэйках і пад. (пра колы, гусеніцы і пад.). Гэты стромы спуск уніз, дзе пры з’ездве ідуць юзам, а пры пад’ёме буксуюць машыны, мае сваю назву — Равок. Сіпакоў.

2. Цягнучы, сунучы па зямлі або насцілу. Перасунуць кантэйнер юзам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кле́іць, кле́ю, кле́іш, кле́іць; кле́ены; незак., што.

Рабіць што-н., змацоўваючы пры дапамозе клею.

К. паперу.

|| зак. скле́іць, скле́ю, скле́іш, скле́іць; скле́ены.

|| наз. кле́йка, -і, ДМ кле́йцы, ж. і кле́енне, -я, н.; прым. кле́ільны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

змата́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Звіцца ў клубок, маток пры намотванні.

Ніткі добра зматаліся.

2. Спешна пакінуць якое-н. месца (разм.).

Яны ўжо зматаліся адгэтуль.

|| незак. змо́твацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

калейдаско́п, -а, м.

1. мн. -ы, -аў. Трубка з люстранымі пласцінкамі і каляровымі шкельцамі, якія пры паварочванні складваюцца ў розныя ўзоры.

2. перан. Хуткая змена разнастайных з’яў (кніжн.).

К. падзей.

|| прым. калейдаскапі́чны, -ая, -ае.

Калейдаскапічная змена ўражанняў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

галавакружэ́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

Хваравіты стан, пры якім страчваецца пачуццё раўнавагі і чалавеку здаецца, што ўсе прадметы вакол яго кружацца, хістаюцца.

Г. ад малакроўя.

Г. ад поспехаў (перан.: празмернае захапленне сваімі поспехамі, зазнайства ад поспехаў).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)