абсемяне́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. абсемяняць — абсемяніць.

2. Дзеянне і стан паводле дзеясл. абсемяняцца — абсемяніцца (у 1 знач.).

3. Збліжэнне мужчынскай і жаночай палавых клетак у працэсе апладнення.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заскару́зласць, ‑і, ж.

Уласцівасць і стан заскарузлага. Працэс нараджэння новага характару пісьменнік бачыў у барацьбе новага са старым унутры самога чалавека праз пераадоленне.. адасобленасці і заскарузласці, узрошчаных старой, дарэвалюцыйнай вёскай. Барсток.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зліццё, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. зліць (у 2, 3 знач.); дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. зліцца (у 1–4 знач.). Зліццё рэк. Зліццё гукаў. Зліццё чалавека з прыродай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кавале́рства, ‑а, н.

Стан, паводзіны кавалера. Часамі ж да іх і хлопцы далучацца, бо былі такія, што і пажартаваць ужо любілі з дзяўчатамі і так ці іначай сваё кавалерства выказвалі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нялёгка,

1. Прысл. да нялёгкі.

2. безас. у знач. вык. Пра цяжкі маральны стан, у якім хто‑н. знаходзіцца. Не шумі ж ты, цёмны гаю, бо мне й так нялёгка. Трус.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няўту́льнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць і стан няўтульнага. Гасцей я ў свой пакойчык не запрашаў і за халасцяцкую няўтульнасць саромецца не было перад кім. Сабаленка. Хлопца адразу ахапіла восеньская начная няўтульнасць. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падпара́дкаванне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. падпарадкаваць і стан паводле знач. дзеясл. падпарадкавацца.

2. У граматыцы — спосаб злучэння сказаў, пры якім адзін сказ залежыць ад другога. Падпападкаванне даданых сказаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыжму́р, ‑у, м.

Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыжмурваць — прыжмурыць і стан паводле знач. дзеясл. прыжмурвацца — прыжмурыцца. [Паўлу] здалося, што ён ужо недзе сустракаў гэтага сівога, з хітраватым прыжмурам вачэй, дзеда. Васілёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

развары́ць, ‑вару, ‑варыш, ‑варыць; зак., каго-што.

Варачы, давесці да празмернай мяккасці. Разварыць мяса. // безас. перан. Разм. Прывесці ў расслаблены стан; размарыць. — Разварыла... З марозу прыйшоўшы, яшчэ быў як чалавек. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Зы́зыстан абуранасці, злосці’ (слонім., Нар. лекс.). Параўн. рус. дыял. зы́зый, укр. зи́зий, польск. zyz ’касавокі’. Можа, ’абураны да таго, што яго перакасіла’. Няясна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)