Няма́ ’няма, рус. нет’ (Нас., Мал., Гарэц., Касп., Шат., Сл. ПЗБ, Сл. ЦРБ), нема́ ’тс’ (ТС, Сл. ПЗБ, Ян.), німа́ ’тс’ (Яруш., Касп., Кліх, Бяльк., Сл. ПЗБ), ст.-бел. нима, нема (XVI ст., Карскі 2-3, 77), укр. нема(е), польск. nie ma, чэш. дыял. nima, славац. néma, níma, в.-луж. nima, серб.-харв. нема, макед. нема, балг. ня́ма. Форма 3 ас. адз. л. ад *ne (адмоўе) і *jьměti (гл. мець); сцяжэнне адбылося самастойна ў асобных славянскіх мовах, параўн. ст.-слав. не имамь (інф. не имѣти), балг. нямам, серб.-харв. не̑мāм (не́мати), славен. nímam, némam (nímati) і пад., гл. Карскі 2-3, 77; Дурыданаў, Зб. Мірчаву, 1979, 156; таксама як і страта прэдыкатыўнасці, параўн. бел. дыял. нема семяно́ (Карскі 2-3, 369). Няма падстаў насуперак Кюнэ (Poln., 81) разглядаць бел. няма як паланізм, параўн. несцягнутую дзеяслоўную форму ў немаека ’няма, нямашака’ (ТС), нымайка ’тс’ (Сл. Брэс.). Пра адносную старажытнасць бел. няма сведчаць спалучэнні тыпу няма‑дзе, няма‑калі, няма‑каго (Гарэц.), што адпавядаюць рус. негде, некогда, некого і пад. (Карскі 2-3, 451), параўн. таксама спецыфічную паралель балг. дыял. не ми е ко́ли ’мне няма калі, няма часу’, серб.-харв. дыял. немая ко̏ље ’тс’ (БЕ, 1978, 6, 525).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

за́паднее нареч. сравнит. ст. на за́хад ад…, больш на за́хад;

за́паднее Москвы́ на за́хад ад Масквы́;

нет, река́ за́паднее не, рака́ больш на за́хад.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

око́лица ж., обл.

1. (изгородь с воротами в конце деревни) ве́сніцы, -ніц ед. нет;

2. (окружающая местность, округа) навако́лле, -лля ср., ако́ліца, -цы ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

насме́шка насме́шка, -кі ж.; (злая) кпі́ны, род. кпі́наў ед. нет;

сказа́ть в насме́шку сказа́ць у насме́шку;

в насме́шку над кем (насмеха́ясь) насміха́ючыся з каго́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перекли́чка ж.

1. пераклі́чка, -кі ж., перазо́вы, -ваў ед. нет;

у́тренняя перекли́чка ра́нішняя пераклі́чка (ра́нішнія перазо́вы);

2. (действие) перакліка́нне, -ння ср., пераклі́чка, -кі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сеноко́с м.

1. (косьба травы, время косьбы) сенако́с, -су м., касьба́, -бы́ ж., мн. нет; касаві́ца, -цы ж.;

2. (место косьбы) сенажа́ць, -ці ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

толпа́ ж.

1. нато́ўп, -пу м.; гурт, род. гу́рту м., мн. нет;

2. перен. (обыкновенные люди, масса), разг. нато́ўп, -пу м., ма́са, -сы ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

щи ед. нет (из капусты) (ва́раная) капу́ста; (из зелени) бацві́нне, -ння ср.;

зелёные щи бацві́нне;

све́жие (лени́вые) щи све́жая капу́ста;

ки́слые щи кі́слая капу́ста.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

взя́тка ж.

1. (подкуп) ха́бар, -ру м., мн. нет;

дать взя́тку даць ха́бар;

2. (в картах) бі́тка, -кі ж.;

◊

взя́тки гла́дки ≅ як з казла́ малака́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пляска ж. ско́кі, -каў ед. нет; та́нцы, -цаў ед. та́нец, -нца м.;

анса́мбль пе́сни и пляски анса́мбль пе́сні і та́нца;

ви́ттова пляска мед. ві́тавы ско́кі;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)