вясёлы, ‑ая, ‑ае.
1. Поўны радасці; жыццярадасны. Вясёлы настрой. Вясёлы характар. □ [Лейтэнант:] — Выключны быў таварыш, вясёлы хлопец, жартаўнік... Васілевіч. // Які перадае весялосць. Вясёлы твар. Вясёлыя вочы.
2. Які выклікае, нараджае весялосць, жыццярадаснасць. Вясёлы спектакль. Вясёлыя песні. □ Хутка песні і вясёлая музыка паланілі атрад. Лынькоў. // Светлы, яркі. Вясёлы ранак. □ Поезд хаваўся то пад кронай свежай яркай зелені, то імчаўся паміж вясёлых пералескаў. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пашто́вы, ‑ая, ‑ае.
Звязаны з поштай, з перасылкай пісьмаў, пасылак, грошай і пад. Паштовая сувязь. Паштовае агенцтва. □ Мне трэба .. напісаць пісьмо аднаму чалавеку, але я не ведаў, ці ёсць там у іх паштовае аддзяленне, ці трэба пісаць на горад. Чорны. // Прызначаны для адпраўленняў па пошце (пісьмаў, пасылак і пад.). Паштовыя маркі. Паштовы поезд. Паштовая скрынка. // Які абслугоўвае пошту. Паштовы служачы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ско́рый
1. (быстрый) ху́ткі;
ско́рый по́езд ху́ткі цягні́к;
ско́рая по́мощь ху́ткая дапамо́га;
2. (недалёкий по времени) ху́ткі;
в ско́ром вре́мени у ху́ткім ча́се, неўзаба́ве;
◊
на ско́рую ру́ку спе́хам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тава́рны в разн. знач. това́рный;
т. цягні́к — това́рный по́езд;
т. лес — това́рный лес;
○ ~ная вытво́рчасць — эк. това́рное произво́дство;
т. рубе́ль — эк. това́рный рубль;
т. фетышы́зм — това́рный фетиши́зм
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зру́шыць, ‑шу, ‑шыш, ‑шыць; зак.
1. каго-што. Рухаючы, скрануць з месца; перамясціць. Вось малады дубок, як ні руш — не зрушыш, глыбока ў родную глебу паўрастала карэнне. Лужанін.
2. Скрануцца з месца; рушыць. Лабановіч зрушыў з месца і пайшоў у той бок, куды паляцеў і зараз жа знік магутны поезд. Колас. Сонца зрушыла з поўдня і пайшло ніжэй. Чорны.
•••
Горы зрушыць — выканаць вялікую, цяжкую работу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
імча́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак.
1. каго-што. Хутка везці, несці каго‑, што‑н. Газік імчаў Рыбіна па ціхай лясной дарозе. Пестрак. Як поезд імчаў Сцёпку ўсё далей і далей, яго пачалі забіраць думкі аб горадзе, аб паступленні на рабфак. Колас.
2. Разм. Тое, што і імчацца. З гары ад парку порстка імчала грузавая машына. Скрыган. Па быстрыні човен імчыць, як маторка, толькі паспявай кіраваць вяслом. Гамолка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памча́ць, ‑мчу, ‑мчыш, ‑мчыць; зак.
1. каго-што. Пачаць імчаць, вельмі хутка, стрымгалоў павезці каго‑, што‑н. Голасна коні заржалі на пашы, Гвардыі смелых памчалі на бітвы. Купала. // Захапіўшы, пацягнуць за сабой сілай руху. Прачнуўся вецер І па свеце Памчаў сарваныя лісты. Тарас.
2. Тое, што і памчацца. Поезд зрабіў невялікі прыпынак на гадзіну.. і памчаў на Брэст. Філімонаў. — Воўк! — крыкнуў [дзед] і напрасткі памчаў да берага. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
провожа́ть несов., в разн. знач. право́дзіць; (отправлять) выпраўля́ць;
провожа́ть до кали́тки право́дзіць да ве́снічак;
провожа́ть сы́на на фронт право́дзіць (выпраўля́ць) сы́на на фронт;
провожа́ть по́езд глаза́ми право́дзіць цягні́к вача́мі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
машыні́ст, ‑а, М ‑сце, м.
1. Спецыяліст, рабочы, які працуе на машыне (у 1 знач.) і кіруе ёю. Машыніст вежавага крана. Машыніст малатарні. □ Яшчэ здалёк .. [Андрыян Цітавіч] пазнаў у кабіне экскаватара машыніста Астапава. Марціновіч. // Той, хто кіруе паравозам і вядзе поезд. Ля акна ў паравознай будцы сядзеў машыніст. Карпаў. Счэпшчык ляскае ручкай аўтасчэпкі, машыніст пераводзіць рэверс, і састаў ідзе назад. Васілёнак.
2. У тэатры — той, хто кіруе абсталяваннем сцэны і заменай дэкарацый.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падпаўзці́, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; ‑зём, ‑зяце; зак.
1. Паўзком наблізіцца да каго‑, чаго‑н. Жанчына падпаўзла да сцяны і, сабраўшы апошнія сілы, устала. Кулакоўскі. Да варожага дота Два байцы падпаўзлі. Смагаровіч. // перан. Разм. Вельмі павольна наблізіцца, падысці (пра машыну, поезд і пад.). Уначы .. доўгі эшалон цяплушачных цялятнікаў падпоўз да дзівоснага і нязграбнага зборышча чорных рыштункаў. Чорны.
2. Паўзком забрацца пад што‑н. Непадалёк убачыў [Міша] густую елку, падпоўз пад яе лапкі. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)