зачарні́ць, ‑чарню, ‑чэрніш, ‑чэрніць; зак., што.

Замазаць, зафарбаваць чорным. Зачарніў неба просінь Дым, узняўшыся стогам. Нядзведскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

я́сны в разн. знач. я́сный;

я. ме́сяц — я́сный ме́сяц;

я́снае не́ба — я́сное не́бо;

я́сныя во́чы — я́сные глаза́;

я. адка́з — я́сный отве́т;

я́сныя ду́мкі — я́сные мы́сли;

я́сныя абры́сы гор — я́сные очерта́ния гор;

◊ я́сная спра́ва — я́сное де́ло;

як гром з я́снага не́ба — как гром среди́ я́сного не́ба;

наве́сці цень на я. дзень — навести́ тень на плете́нь (на я́сный день)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

праясне́лы

1. проя́сневший;

~лае не́ба — проя́сневшее не́бо;

2. проясне́вший;

п. твар — проясне́вшее лицо́;

~лая свядо́масць — проясне́вшее созна́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Зені́т ’найвышэйшы пункт неба’. З рус. зени́т ’тс’, запазычанага, верагодна, у XVII ст. з лац. zenith < араб. senit, sinit ’кірунак, дарога’. Шанскі, 2, З, 89; Фасмер, 2, 94; Біржакава, 362; Купіна, Формиров., 122; Крукоўскі, Уплыў, 90.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

усы́паць, -плю, -плеш, -пле; усы́п; -паны; зак.

1. што і чаго ў што. Сыплючы, змясціць.

У. цукар у шклянку.

2. што. Пакрыць паверхню чаго-н. чым-н. сыпучым, дробным.

Снег усыпаў зямлю.

Зоркі ўсыпалі неба (перан.).

3. каму. Моцна вылаяць або пабіць каго-н. (разм.).

|| незак. усыпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

хво́я, -і, мн. -і, хвой, ж.

1. Вечназялёнае дрэва сямейства хваёвых з высокім прамым ствалом і доўгай ігліцай; сасна.

Стромкія хвоі ўзнімаліся ў неба.

2. зб. Ігліца (разм.).

У лесе зямля была ўсыпана хвояй.

3. Галінка хвойнага дрэва.

|| прым. хваёвы, -ая, -ае і хво́йны, -ая, -ае.

Хваёвыя шышкі.

Х. лес.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бяле́сы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і бялёсы. Неба, усцяж засланае бялесымі воблакамі, пазірала непрыветна і холадна. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лі́нуцца, ‑нецца; зак.

Паліцца, пацячы адразу, хлынуць патокам. Укрытае шэрымі хмарамі неба гатова было лінуцца дажджом. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пахмурне́лы, ‑ая, ‑ае.

Які стаў хмурным, хмурнейшым. Пахмурнелае неба. □ Андрэй з пахмурнелым тварам падышоў да бацюшкі. Чарот.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дажджлі́вы, ‑ая, ‑ае.

Багаты дажджом, з частымі дажджамі. Неба было шэрае, халоднае, нібы ў познюю дажджлівую восень. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)