кангламера́т, ‑у, М ‑раце, м.

1. Кніжн. Механічнае, выпадковае спалучэнне чаго‑н. разнароднага. Кангламерат народаў.

2. Асадкавая горная парода, якая складаецца з разнародных сцэментаваных часцінак.

[Ад лац. conglomeratus — сабраны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усесаю́зны, ‑ая, ‑ае.

Агульны для ўсяго Савецкага Саюза, які мае значэнне для ўсіх народаў СССР. Усесаюзны Ленінскі Камуністычны Саюз Моладзі. Данбас — усесаюзная качагарка. Усесаюзны рэкорд.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шама́н, ‑а, м.

Чараўнік, знахар у народаў, рэлігія якіх заснавана на кульце духаў, на магіі. — Шаманы, ведзьмары яго [народ] лячылі, шаптухі зеллем кармілі, народ выміраў. Рамановіч.

[Эвенкійскае — узбуджаны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

балкані́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Комплексная навуковая дысцыпліна, якая вывучае мовы, літаратуру, культуру і іншыя агульныя для народаў Балканскага паўвострава праблемы і з’явы грамадскага жыцця.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

клі́напіс, ‑у, м.

1. Спосаб пісьма старажытных народаў Пярэдняй Азіі, клінападобныя знакі якога наносілі на гліну або камень. Вавілонскі клінапіс.

2. Тэкст, напісаны клінапісам. Расшыфроўка клінапісу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэўто́ны, ‑аў; адз. тэўтон, ‑а, м.; тэўтонка, ‑і, ДМ ‑нцы; тэўтонкі, ‑нак; ж.

Старажытныя плямёны германскага паходжання. // Кніжн. Ужываецца часам як агульная назва германскіх народаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фрэ́йлен, нескл., ж.

Слова, якое ўжываецца пры ветлівым звароце да незамужняй жанчыны, а таксама пры называнні яе імя або прозвішча ў немцаў і некаторых іншых народаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

славя́не, -вя́н, адз. славяні́н, -а, м.

Адна з самых вялікіх у Еўропе груп роднасных па мове і культуры народаў (беларусы, палякі, балгары і інш.), якія ўтвараюць тры галіны: усходне-, заходне- і паўднёваславянскую.

|| ж. славя́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

|| прым. славя́нскі, -ая, -ае.

Славянскія мовы.

С. эпас.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Вало́скі (прыметнік) ’адзнака авечак з густой і доўгай воўнай’ (Сцяшк. МГ); ’парода авечак’ (КЭС). Валоскі < валожскі, якое звязана з валах — старой назвай раманскіх народаў (Фасмер, 1, 345). Параўн. рус. волошский орех, бел. валоскі арэх, укр. волоський ’румынскі’.

Вало́скі (назоўнік). Гл. валасажар.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

абраза́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. абразаць — абрэзаць.

2. Рэлігійны абрад у яўрэяў і некаторых іншых народаў, які зводзіцца да адразання крайняй плоці мужчынскага члена.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)