краманьёнцы, ‑аў; адз. краманьёнец, ‑нца, м.

Людзі эпохі позняга палеаліту.

[Ад геагр. назвы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Сіповіна ‘халодная тарфяная даліна’: “людзі называлі гэтую даліну і “жылай’ , і “сіповінай”, і “нетрай”… У гэтым месцы была вечная гразь” (П. Пестрак; Яшк.). Гл. сіпуга́, параўн. уздухавіна (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мімае́зны, ‑ая, ‑ае.

Які праязджае міма. Мімаезныя людзі спыняліся каля абеліска.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няўзбро́ены, ‑ая, ‑ае.

Які не мае пры сабе зброі. Няўзброеныя людзі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абступі́ць сов., прям., перен. обступи́ть, окружи́ть;

лю́дзі ~пі́лі хло́пчыка — лю́ди обступи́ли (окружи́ли) ма́льчика;

лазня́к ~пі́ў во́зера — лозня́к обступи́л о́зеро

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

унутры́

1. нареч. внутри́; в середи́не;

2. предлог с род. внутри́;

лю́дзі стая́лі ўнутры́ агаро́джы — лю́ди стоя́ли внутри́ огра́ды

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Зака́л перан. ’гарт’ (Сл. паўн.-зах.): «людзі старога закалу». З рус. зака́л ’гарт’ ад закалять(ся) ’гартавацца’; на запазычачы характар слова ўказвае адсутнасць зыходнага дзеяслова і іншых блізкіх слоў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

смяро́тны, -ая, -ае.

1. Які жыве не вечна, якога чакае смерць.

Усе людзі смяротныя.

2. Які выклікае смерць.

Смяротная доза яду.

3. Тое, што і смертны (у 3 знач.).

С. прысуд.

Смяротная кара.

4. перан. Крайні ў сваім праяўленні, вельмі моцны.

Смяротная нуда.

|| наз. смяро́тнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзелавы́, -а́я, -о́е.

1. Які адносіцца да грамадскай, службовай дзейнасці.

Дзелавая размова.

Дзелавыя сувязі.

Дзелавое пісьмо.

2. Які ведае справу, умела кіруе і клапоціцца аб рабоце.

Дзелавыя людзі.

Д. кіраўнік.

3. Прыдатны для апрацоўкі ў якасці матэрыялу (спец.).

Дзелавая драўніна.

4. Звязаны са справаводствам.

Д. стыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

*Свалата́, сволота́ ‘агідныя, шкодныя людзі’, сволочу́га ‘нягоднік, нягодніца’ (ТС). З рус. сволота́, сволочу́га, якія ад волоку, волочить, г. зн. ‘тое, што звалочана’; да семантыкі параўн. чэш. sebranka ‘тс’ < sebrati ‘сабраць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)