залі́цца¹, -льюся, -лье́шся, -лье́цца; -льёмся, -льяце́ся, -лью́цца і -лію́ся, -ліе́шся, -ліе́цца; -ліёмся, -ліяце́ся, -лію́цца; -ліўся, -ліла́ся, -ло́ся; -ліся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра вадкае: пранікнуць куды-н.
Вада залілася за каўнер.
2. перан. Пакрыцца чым-н., што выступіла на паверхню.
З. чырванню.
3. Захлынуцца (разм.).
Плаваць не ўмеў і заліўся.
|| незак. заліва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кара́куль, ‑ю, м.
Шкурка ягнят каракульскіх авечак з кароткай пакручастай шэрсцю шэрага або чорнага колеру. Чорны каракуль. Каўнер з шэрага каракулю. □ [Сачыўка] быў ужо ў зімовым паліто з чорным каракулем. Ермаловіч.
[Ад геагр. назвы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гафрэ́, нескл., н.
1. Дробныя выпуклыя рубчыкі на паверхні тканіны, якія робяцца спецыяльнымі гафрыравальнымі машынамі. Гафрэ на сукенцы.
2. у знач. нязм. прым. З такімі рубчыкамі. Спадніца гафрэ. Каўнер гафрэ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лапаткі ’вузкія матузкі ці стужачкі, якімі зацягваецца каўнер у фартуху’ (Інстр. I). Зах.-укр. лапата́че ’абрэзкі, акраўкі’, рус. лопото́к ’акравак, аблямаваны сэрцайкам, які прывязваецца як аздоба катоў’. Да ла́паць 2 (гл.) < прасл. lapъtь, з якім лексема звязана значэннем ’акравак, абрэзак’. Параўн. таксама папярэдняе ла́патка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пады́баць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Пайсці размерана або нязграбна. Наставіўшы каўнер, прытрымліваючы яго ля горла, Сярдзюк падыбаў па цёмнай вуліцы. Карпаў. Чалавек, няўклюдна перасоўваючы ногі, як хадулі, падыбаў наперад... Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
душы́ць¹, душу́, ду́шыш, ду́шыць; ду́шаны; незак.
1. каго. Пазбаўляць жыцця, моцна сціскаючы горла.
Д. вяроўкай.
2. каго. Не даваць магчымасці свабодна дыхаць.
Каўнер ду́шыць.
Ду́шыць кашаль.
3. перан., каго-што. Прыгнятаць, не даваць магчымасці развівацца чаму-н.
Д. свабоду.
|| зак. задушы́ць, -ушу́, -у́шыш, -у́шыць; -у́шаны.
|| звар. душы́цца, душу́ся, ду́шышся, ду́шыцца (да 1 і 3 знач.); зак. задушы́цца, -ушу́ся, -у́шышся, -у́шыцца (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
састрачы́ць, ‑страчу, ‑строчыш, ‑строчыць; зак., што.
1. Злучыць строчкай. Састрачыць кавалкі матэрыялу.
2. Зрасходаваць, шыючы на швейнай машынцы (пра ніткі).
3. Пакрыць строчкай пры шыцці. Састрачыць каўнер.
4. Спісаць. Састрачыць аркуш паперы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
проши́ть сов., в разн. знач. прашы́ць;
проши́ть воротни́к прашы́ць каўне́р;
проши́ть до ве́чера прашы́ць да ве́чара;
проши́ть пу́лями прашы́ць ку́лямі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Бравэ́рка, браве́рка світка, якая апранаецца на кажушок; безрукаўка; каўнер; паўпальто з даматканага сукна; армяк’ (БРС, Інстр. I, Сцяшк. МГ, Касп., Шат.); таксама брава́рка (Шат., БРС). Няяснае слова. Адсутнічае ў суседніх мовах. Падобнае на запазычанне, але адкуль. Параўн. лац. brevis (breve) ’кароткі’; але праз пасрэдніцтва якой мовы адбылося запазычанне?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кенгуро́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да кенгуру. // Зроблены з футра кенгуру. Кенгуровы каўнер.
2. у знач. наз. кенгуро́выя, ‑ых. Сямейства сумчатых млекакормячых, да якога адносяцца кенгуру, мускусны кенгуровы пацук і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)