Алю́дзець ’вырасці, зрабіцца больш развітым’ (Шат.). Магчыма, з гоц. liudan ’расці’, бо ў славянскіх і балтыйскіх мовах і.-е. *leu̯dh‑ нібы не мае значэння ’рост, расці’, толькі ’людзі’. Параўн., аднак, серб.-харв. љӳда, љӳдина ’штосьці вялізнае, волат, гігант’ (бел.-серб. ізалекса?). Нарэшце, не выключана яшчэ адна версія алюдзець — зрабіцца людзьмі (у сэнсе ’зрабіцца дарослымі’) (Мартынаў, БЛ, 1972, 1, 16–17).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
знясі́ліцца, -люся, -лішся, -ліцца; зак.
1. Зрабіцца слабым, бяссільным.
З. ад цяжкай працы.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Спустошыцца (пра глебу).
Зямля знясілілася.
|| незак. знясі́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. знясі́ленне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ску́рчыцца, -чуся, -чышся, -чыцца; зак.
1. Сціснуцца ўсім целам, скруціцца.
С. ад холаду.
2. Падагнуцца, сагнуцца.
Пальцы на нагах скурчыліся.
3. Зрабіцца няроўным; скрывіцца, выгнуцца.
Лісце ад марозу скурчылася.
|| незак. ску́рчвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падзічэ́ць, ‑эе; зак.
1. Стаць, зрабіцца больш дзікім. Сабака падзічэў.
2. Стаць, зрабіцца дзікім — пра ўсё, многае або ўсіх, многіх. [Сахрон:] — Усё ж чыста спалена, разбурана... Поле зарасло, лугі падзічэлі... Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падво́іцца, ‑двоіцца; зак.
1. Павялічыцца ўдвая. Вытворчасць прадуктаў падвоілася.
2. перан. Павялічыцца, зрабіцца значна мацнейшым, большым. У Леапольда Гушкі падвоілася стараннасць, цягавітасць, сіла. Чорны.
3. Стаць, зрабіцца двайным. Зычныя падвоіліся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павастрэ́ць, ‑эе; зак.
Стаць, зрабіцца больш вострым, вастрэйшым. Сярпы павастрэлі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павузе́ць, ‑ее; зак.
Стаць, зрабіцца вузейшым. Дарога нібы павузела. Дамашэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прача́хнуць, ‑не; зак.
Разм. Астудзіцца, зрабіцца халодным; ачахнуць. Печ прачахла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасто́чвацца, ‑аецца; зак.
Зрабіцца тонкім ад тачэння — пра ўсё, многае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апаршы́вець, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. Зрабіцца паршывым, пакрыцца паршой.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)