гарка́вы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і гаркаваты. Гаркавы пыл. □ Як пахне .. ў лесе густым кляновым сокам, маладой хвояй, гаркавым лістам лазовым. Лынькоў. [Паленцы] не загарэліся як след, дымелі, і дым ад іх быў гаркавы і едкі. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кудзе́лісты, ‑ая, ‑ае.

Разм. Падобны на кудзелю; лахматы, пушысты. Кудзелістыя валасы. Кудзелістая барада. / Пра дым, туман, хмары і пад. З ракі пацягнула вільготнай свежасцю, ветрык разарваў пасму туману і кудзелістыя абрыўкі яго пагнаў на луг. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́есці, -ем, -есі, -есць; -едзім, -есце, -едуць; вы́еў, -ела; вы́еш; -едзены; зак., што.

1. З’есці ўнутраную частку чаго-н.

В. начынку.

Не варты выедзенага яйца (не мае ніякага значэння; разм.).

2. З’есці ўсё, што знаходзіцца ў чым-н.

В. міску крупніку.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пашкодзіць, разбурыць чым-н. едкім.

Кіслата выела дзірку ў тканіне.

Дым выеў вочы (стала балюча глядзець ад дыму).

|| незак. выяда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гру́бка, ‑і, ДМ ‑бцы; Р мн. ‑бак; ж.

Невялікая пакаёвая печ, звычайна для абагрэву. Дзе-нідзе курыўся дым: паліліся грубкі, каб сагрэцца людзям у калядны марозны вечар. Каваль. Маша адышла, прытулілася плячамі да гарачай грубкі. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

во́дар, ‑у, м.

Прыемны пах, духмянасць. А ў сне яна бачыла, што дым, з водарам сухога ядлоўцу, ахінуў-агарнуў яе з усіх бакоў. Дубоўка. Халаднаваты ветрык.. прыносіў з сабой.. тонкі водар даспяваючых у калгасным садзе антонавак. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цыга́рны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да цыгары. Цыгарны дым. // Прызначаны для вырабу цыгар і іх захавання. Цыгарны цэх. □ [Шавец] узяў цыгары, пайшоў у свой закутак і там пачаў крышыць іх, змешваць цыгарны тытунь з дробным цыгарэтным. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самаго́н, ‑у, м.

Тое, што і самагонка. [Тыталь] ведае Грэчку, не раз яшчэ заходзіў да яго ў хату, частаваўся самагонам. Мележ. Бела-сіні, надта горкі Лезе ў вочы, есць да слёз, Душыць горла дым махоркі, Самагон зрывае нос. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гарла́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Крычаць, гарланіць. Усе [суседзі] чулі ад слова да, слова, што гаварыў Гамрэкелі, бо ён знарок гарлаў па ўвесь пасёлак. Самуйлёнак. І чайкі гарлаюць на ўсе галасы на дым парахода, на парус касы. А. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ядлаўцо́вы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да ядлоўцу, уласцівы яму. Ядлаўцовы куст. □ Сцелецца дым ядлаўцовы па ніве. Вялюгін. // Зроблены з драўніны ядлоўцу. Максім спыніўся і выставіў уперад ядлаўцовае пугаўё. Дайліда. // Прыгатаваны з пладоў ядлоўцу, з пладамі ядлоўцу. Ядлаўцовая настойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

То́ўпіць ’змяшчаць, напаўняць’ (Ласт., Гарэц.), то́ўпіцца ’збірацца групай’ (ТСБМ), ’стаяць гурбой’ (бялын., Янк. Мат.; рагач., Сл. ПЗБ), ’змяшчацца’ (Нас., Жд. 1; віл., Сл. ПЗБ), ’ісці клубамі (пра дым)’ (шальч., Сл. ПЗБ), сюды ж сто́ўпіць ’змясціць’, уто́ўпіцца ’змясціцца’ (Гарэц.), стоўпіцца (віл., LKK, 16, 190), нато́ўпіцца ’набіцца шмат людзей у памяшканне’ (Нас.). Гл. таўпіць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)