пае́хаць, -е́ду, -е́дзеш, -е́дзе; -е́дзем, -е́дзеце, -е́дуць; -е́дзь; зак.
1. Накіравацца ў дарогу на чым-н.
П. па дровы.
П. у госці.
2. перан. Зрушыўшыся, саслізнуць, пасунуцца (разм.).
Нага не ўтрымалася і паехала.
3. Пачаць рабіць што-н., гаварыць што-н. (разм., неадабр.).
Ад яго чакалі тоста, а ён паехаў зусім не туды.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
знату́жыцца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; зак.
Разм. Надарвацца, падарвацца. — Той жа завідушчы, Ахрэм, у дровы ездзіў. Дык такі воз наваліў .., а конь гарачы, то знатужыўся. Вока стала кр[оўю] налівацца. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лучко́вы, ‑ая, ‑ае.
Спец. Падобны да лука па сваёй будове, выгляду (пра інструменты). Адам рэзаў у хлеўчуку дровы. Прывітаўшыся, Мікола падхапіў канец лучковай пілы і моўчкі пачаў дапамагаць. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пратле́ць, ‑ее; зак.
1. Паддацца тленню, прагнісці. Тканіна ад сырасці пратлела.
2. Тлеючы, зусім, да канца згарэць. Дровы ў печы пратлелі.
3. Прабыць які‑н. час у стане тлення.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цяле́ж, целяжа, м.
Абл. Кароткае і тоўстае бервяно з камля. — Не ведаеш хіба, як у нас дровы возяць, па-шляхецку? На сабе. Высеча цялеж, — на плечы і панёс. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пагрэ́дзінь ’месца на печы каля сцяны, дзе сушаць дровы’ (Сл. ПЗБ). З літ. pagrėdinys ’тс’ (Лаўчутэ, Балтызмы, 70 там жа і інш. літ-ра).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дапалі́ць сов.
1. (у чым) дотопи́ть (что);
д. у пе́чы — дотопи́ть печь;
2. доже́чь;
д. дро́вы — доже́чь дрова́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падпалі́ць сов.
1. подже́чь;
п. дро́вы — подже́чь дрова́;
2. затопи́ть, растопи́ть, подтопи́ть;
п. печ — затопи́ть (растопи́ть, подтопи́ть) печь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перанасі́ць сов., в разн. знач. переноси́ть;
п. усе́ дро́вы — переноси́ть все дрова́;
п. дзіця́ — (о беременной) переноси́ть ребёнка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Махля́к ’намоклыя дровы’ (воран., Сл. ПЗБ). Паводле Грынавяцкене (там жа, 3, 15), з літ. maklė́kas ’вымаклае палена’. Аб пераходзе к > х гл. Карскі, 1, 373.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)