юбіля́р, ‑а, м.
Той, чый юбілей адзначаецца, святкуецца. Горад-юбіляр. Віншаванне юбіляра. □ Плылі юбіляру кветкі. Ракою лілося віно. І рукі яму націскалі. І гаварылі прамовы. Кірэенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непрыве́тлівы, ‑ая, ‑ае.
1. Які не праяўляе гасціннасць сардэчнасці. Непрыветлівы гаспадар. // Які выражае няветлівасць. Непрыветлівыя позіркі скрыжаваліся на Арэшкіну, і ён адчуваў сябе вінаватым. Шамякін.
2. Хмурны, пануры (аб з’явах прыроды і прадметах). Шэры, непрыветлівы дзень наганяў маркоту. Асіпенка. Усё, што ў .. [Луізы] засталося — гэта горад, Нью-Йорк. У ім яна нарадзілася, яго лічыла сваім, родным. І вось гэты горад ляжаў перад ёю чужы, непрыветлівы, страшны. Шашкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чаму́¹, прысл.
1. пыт. 3 якой прычыны.
Ч. ты спазніўся?
2. адноснае. Ужыв. ў якасці злучальнага слова ў дапаўняльных сказах і адпавядае словам: па якой прычыне.
Маці даведалася, ч. сын спазніўся.
3. у знач. злуч. Далучае сказы са знач. выніку і адпавядае словам: таму, у выніку гэтага.
Бацька захварэў.
Вось ч. не паехаў у горад.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
беласце́нны, ‑ая, ‑ае.
З белымі сценамі; які складаецца з такіх пабудоў. Выплыў насустрач палац беласценны. Цвірка. Нібы з дзівоснай казкі ўстае перад вачамі новы беласценны горад. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ілюміна́цыя, ‑і, ж.
Яркае асвятленне вуліц, будынкаў рознакаляровымі агнямі ў сувязі са святам, урачыстасцю. Факельная ілюмінацыя. Святочная ілюмінацыя. □ Ілюмінацыя залівала горад, як быццам гэта палаў Рым. Караткевіч.
[Ад лац. illuminatio — асвятленне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наза́ўтра, прысл.
На наступны дзень. Прыехаў пан у горад, пераначаваў, а назаўтра пайшоў шукаць аўса. Якімовіч. Мы стрэліся пад той жа бярозай назаўтра, у наступны дзень. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
небага́та,
1. Прысл. да небагаты.
2. Мала, у невялікай колькасці. Ісці засталося небагата, якіх кіламетраў з восем. Лынькоў. Горад толькі прачынаўся. Людзей на вуліцах было небагата. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папяле́ць, ‑ее; незак.
1. Разм. Ператварацца ў попел. Сам горад папялеў у агні. Баранавых.
2. Набываць колер попелу. Ужо і зоры ночы позняга лета папялець сталі. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сяды́-тады́, прысл.
Часам, калі-нікалі, іншы раз, зрэдку. Машыны — грузавыя і легкавыя, — якія сяды-тады праляталі па вуліцы, ішлі за горад, у бок Чэрвеньскага рынку. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Палі́тыка ’грамадская дзейнасць, барацьба, у якой адлюстроўваюцца карэнныя інтарэсы класаў і іх узаемаадносіны; дзейнасць дзяржавы ў галіне ўнутранага жыцця і міжнародных адносін’ (ТСБМ). З рус. поли́тика (Крукоўскі, Уплыў, 78), або хутчэй праз польск. polityka, якое з’яўляецца і крыніцай рус. слова, з лац. (ars) politika, грэч. πολιτική ад πόλις ’горад’ (гл. Фасмер, 3, 310).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)