набо́р, -у, м.
1. гл. набраць.
2. Сукупнасць прадметаў аднолькавага прызначэння.
Н. інструментаў.
3. Група вучняў, студэнтаў і пад. аднаго года паступлення.
4. Друкарскія літары, што перадаюць які-н. тэкст.
Рассыпаць н.
5. Аздабленне з металічных прадметаў на вупражы (спец.).
◊
Набор слоў — спалучэнне слоў без усякага сэнсу; бяссэнсіца.
|| прым. набо́рны, -ая, -ае (да 4 і 5 знач.).
Н. цэх.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыме́жны, ‑ая, ‑ае.
Які знаходзіцца, размяшчаецца каля мяжы. Прымежная вёска. □ [Гарадок] круглыя суткі ў любую пару года жыве напружана-баявым жыццём, і кожны кавалачак прымежнай зямлі — .. знаходзіцца пад няспынным наглядам. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
секта́нцкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да сектанта, сектанцтва. Кожную нядзелю выступае з Евангеллем у руках і «праведнік» Стэфан Сяліцкі. А сам да 1937 года быў кіраўніком сектанцкай абшчыны. Гаўрылкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ни́зший
1. превосх. ст. найніжэ́йшы;
ни́зшая температу́ра го́да наблюда́лась в январе́ найніжэ́йшая тэмперату́ра го́да назіра́лася ў сту́дзені;
ни́зший сорт табака́ найніжэ́йшы гату́нак тытуню́;
2. (простейший) ніжэ́йшы;
ни́зший тип живо́тных ніжэ́йшы тып жывёл;
3. (начальный, младший) ніжэ́йшы;
ни́зшее образова́ние уст. ніжэ́йшая адука́цыя;
ни́зшая до́лжность ніжэ́йшая паса́да.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ле́ташні, ‑яя, ‑яе.
Які мае адносіны да мінулага года; мінулагодні. З другімі, чым раней, пачуццямі ўязджаў цяпер Паходня ў Мінск. Леташнія перажыванні даўно ўлягліся. Хадкевіч. Тут было над чым задумацца, бо, нягледзячы на леташнія поспехі, сёе-тое ў брыгадзе не клеілася. Шыловіч. // Які застаўся, захаваўся ад мінулага года. Сям-там выступалі з-пад снегу жоўтыя плямы пясчанай зямлі, мёртвыя цыбуры пабітых марозам красак і засохлыя вусікі леташняй травы. Колас. Ціха журчала ў лозах вада, шапацеў леташні сухі чарот. Краўчанка. // Такі самы, як і ў мінулым годзе. Вясна ў Прусах надыходзіла дакладна такая ж, як і леташняя. Сергіевіч. // у знач. наз. ле́ташняе, ‑яга, н. Тое, што было ў мінулым годзе, засталося ад мінулага года.
•••
Як леташні снег (патрэбен) гл. снег.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Жні́вень ’8‑ы месяц года’. Рус. жневень ’іржышча’. Назва месяца, замацаваная ў 10‑х гадах XX ст. (Гіст. мовы, 2, 139) паводле с.-г. работы. Параўн. уст. в.-луж. žnjeńc ’жнівень’, ням. Erntemonat ’тс’. Адсубстантыўнае ўтварэнне з суфіксам ‑ень (Сцяцко, Афікс. наз., 152).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
навабра́нскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да навабранца, навабранцаў. Руневіч успомніў свой апошні спектакль, у лютым трыццаць дзевятага года, калі ўжо Толя быў дома, а ён, Алесь, чакаў навабранскай павесткі. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чвэ́рцевы, ‑ая, ‑ае.
1. Які з’яўляецца чвэрцю чаго‑н.; мерай у чвэрць. Чвэрцевая паўза.
2. Які мае адносіны да чвэрці (у 2 знач.); звязаны з заканчэннем чвэрці навучальнага года. Чвэрцевыя адзнакі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аднагадо́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Узрост якога адзін год. Аднагадовая дзяўчынка.
2. Які праходзіць свой цыкл развіцця (ад прарастання насення да наступнага адмірання каліва) на працягу аднаго года. Кукуруза — аднагадовая расліна. Аднагадовыя травы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
забудава́цца, ‑дуюся, ‑дуешся, ‑дуецца; зак.
1. Пасяліўшыся, паставіць будынкі. У Скіп’ёўскім Пераброддзі аселі і забудаваліся пасля восені дзевяцьсот семнаццатага года тутэйшыя беззямельцы і бясхатнікі. Чорны.
2. Аказацца запоўненым, занятым будынкамі. Ускраіны забудаваліся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)