культу́рны, -ая, -ае.
1. гл. культура.
2. Які знаходзіцца на высокім узроўні культуры.
Культурнае грамадства.
Культурная гаспадарка.
3. Які звязаны з пашырэннем культуры, асветы.
Весці культурную работу.
4. Вырашчаны чалавекам, не дзікарослы.
Культурныя расліны.
○
Культурны слой зямлі — слой зямлі, які ўтвараецца з арганічных і іншых рэшткаў на месцах пасяленняў чалавека.
|| наз. культу́рнасць, -і, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спрача́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.
1. Весці спрэчкі (у 1 знач.); сварыцца.
Дзядзькі спрачаліся не на жарт.
2. Аспрэчваць права на валоданне чым-н.
С. за кватэру.
3. перан. Супраціўляцца чаму-н., змагацца з кім-н.
С. з нягодамі і нястачамі.
4. Выступаць у спрэчках (у 4 знач.).
|| зак. паспрача́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца (да 1, 3 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Не́павадзь (niėpavadz) ’нясмелы, нецямкі, убоісты’ (Варл.). Відаць» да паводзіць (сябе) ’трымацца, весці сябе’, параўн. рус. непово́дный ’непрылюдны, няўжыўчывы, няветлівы; непаслушны, упарты'
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пта́шыць ’карпатліва збіраць, назапашваць’ (тураў., Выг.). Дэрыват ад птах (гл.). Параўн. рус. пташить, але з супрацьлеглым значэннем ’пырхаць; весці легкадумнае жыццё’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
граназа́н, ‑у, м.
Ртутна-арганічны прэпарат для пратручвання насення перад пасевам. Граназан вельмі ядавіты, таму пры рабоце з ім трэба строга выконваць усе правілы бяспекі, указаныя ў адпаведных інструкцыях. «Весці».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
партыза́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак.
Разм.
1. Весці партызанскую барацьбу. Нейкі здраднік данёс фашыстам, што былы дырэктар саўгаса партызаніць у тутэйшых лясах. Шчарбатаў.
2. перан. Займацца партызаншчынай (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сальві́нія, ‑і, ж.
Вадзяная аднагадовая травяністая расліна сямейства сальвініевых; вадзяная папараць. Для Палесся таксама характэрна прысутнасць такіх рэдкіх рэліктавых відаў раслін, як вадзяны арэх, альдраванда, сальвінія і жоўты рададэндран. «Весці».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Гід ’гід’ (БРС). Рус. гид, укр. гід. Запазычанне з франц. guide ’тс’ (ад іт. дзеяслова guidare ’весці’). Гл. Шанскі, 1, Г, 69.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Немаве́сць, немове́сць ’немаведама’ (ТС), нэмові́сты ’тс’ (пін., Нар. лекс.). Параўн. у спалучэнні нема́ ве́сці ’тс’ (ТС), да весць ’паведамленне, слых, чутка’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
быстра́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Невялікая прэснаводная рыба сямейства карпавых. У Нёман праніклі такія рыбы, як галавень, жэрах, подуст, пячкур, марона, быстранка, рыбец, гарчак і інш. «Весці».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)