забасто́ўка, ‑і, ДМ ‑тоўцы; Р мн. ‑товак; ж.
Арганізаванае масавае спыненне работы на прадпрыемстве, каб прымусіць капіталіста задаволіць патрабаванні рабочых; стачка. Усеагульная забастоўка. □ Забастоўка рабочых на лесапільні паказала Андрэю, што сіла працоўнага народа ў яго салідарнасці, арганізацыі. Хромчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
забра́ла, ‑а, н.
Частка шлема, якой прыкрываецца твар, каб засцерагчыся ад удараў. Здаецца, зараз з цаглянай вежы вылезе рыцар і скажа: — Стой! На твар забрала апусціць нізка. А. Вольскі.
•••
З адкрытым (паднятым) забралам — адкрыта, не ўтойваючы сваіх сапраўдных намераў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замы́ліцца, ‑ліцца; зак.
Стаміцца, змучыцца, пакрыцца пенай (пра каня). Араць бы яшчэ нішто, каб конь сталы, а то .. бяжыць-бяжыць, што не справіцца за плугам ісці, засапецца, замыліцца, стане. Крапіва.
замылі́цца, ‑лю́ся, ‑лі́шся, ‑лі́цца; зак.
Разм. Падтуліць, сцяць вусны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гарбі́на, ‑ы, ж.
Выпукласць, акруглены выступ на чым‑н. Абшары балот змушалі людзей цесна сяліцца на гарбінах пясчаных выспаў, каб мець больш сухой зямлі пад пасевы. Дуброўскі. У сініх гарбінах гор, што цямнелі наводдаль.., збіраліся, дымячыся, навальнічныя хмары. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
двухпавярхо́вы, ‑ая, ‑ае.
З двума паверхамі, у два паверхі. Двухпавярховы дом. □ Не даязджаючы да рэчкі, усе пазлазілі з фурманкі, каб запыніцца на мастку, палюбавацца двухпавярховым млыном і струменем вады, якая падала ўніз з запруды на вышыні некалькіх сажняў. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адагна́цца, адганюся, адгонішся, адгоніцца; зак.
1. Адагнаць каго‑н., прымусіць пайсці прэч. Хлапчукі абляпілі машыну — не адагнацца. Васілевіч.
2. Гонячы (жывёлу), аддаліцца куды‑н., адысці. Мы з авечкамі адагналіся далей ад дому, каб паказаць, што нас блізка няма. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адпіса́цца, ‑пішуся, ‑пішашся, ‑пішацца; зак.
Разм. Ухіліцца ад выканання чаго‑н., напісаўшы фармальны адказ. І пры ўсім тым.. [ліст] напісан не абы-як, не для таго, каб адпісацца, — на дзвюх старонках хворы пісьменнік [Кузьма Чорны] разабраў плюсы і мінусы абодвух апавяданняў. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
во́блік, ‑у, м.
Тое, што і аблічча. Воблік горада. Маральны воблік савецкага чалавека. □ Федароўскі стараўся ахапіць самыя разнастайныя праявы народнага жыцця, яго быту і духоўнай творчасці, каб перад чытачом паўстаў яскравы воблік пэўнага рэгіёна ва ўсёй яго самабытнасці. Саламевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вылу́звацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да вылузацца.
2. Зал. да вылузваць.
•••
Вылузвацца са скуры — тое, што і лезці са скуры (гл. лезці). Кавалеры вылузваліся са скуры, каб звярнуць на сябе агульную ўвагу і закасаваць усіх іншых. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выно́сіць, ‑ношу, ‑носіш, ‑носіць.
Незак. да вынесці.
•••
Выносіць смецце з дому (хаты) — рабіць вядомым тое, чаго не павінны ведаць іншыя. [Гарлахвацкі:] Спадзяюся, што смецця з хаты выносіць вы не будзеце, каб гэта не лягло бруднай плямай на нашу ўстанову. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)