запу́шчанасць, ‑і, ж.

Уласцівасць і стан запушчанага ​2; закінутасць, занядбанасць. Запушчанасць гаспадаркі. □ Дзе-нідзе на сценах захаваліся квадраты шпалераў у свежым выглядзе. Гэта яшчэ больш адцяняла запушчанасць пакоя. Бядуля. Перада мною стаяў чалавек, страшны сваёй запушчанасцю, нейкай дзікай першабытнай лівасцю. Кірэенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

затуры́ць, ‑туру, ‑турыш, ‑турыць; зак., каго-што.

Разм. Загнаць, увагнаць каго‑н. куды‑н. Затурыць кароў у хлеў. // Занесці, зацягнуць куды‑н. (звычайна пра што‑н. цяжкае, вялікае). Яшчэ ноччу затурыў [Езуп] усе бутэлькі ў возера і спусціў у ваду. Броўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зашчапі́цца, ‑шчаплюся, ‑шчэпішся, ‑шчэпіцца; зак.

1. Застаўшыся ў памяшканні, зачыніць дзверы на зашчапку. — Зашчапіся, Нінка. А не баішся — як хочаш. Я на хвіліну схаджу да Ганны. Ермаловіч. Зашчапіўся [Маслянка] на кручок, яшчэ раз прачытаў пісульку. Машара.

2. Зачыніцца на зашчапку (пра дзверы).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

збе́гаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Пабегчы, таропка пайсці куды‑н. з якой‑н. мэтай і вярнуцца назад. [Рыгорка] збегаў дахаты і прынёс іголку. Якімовіч. Мачыха адразу ж збегала па даёнку і, яшчэ не адвязаўшы каровы ад воза, паспрабавала яе даіць. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

звышнатура́льны, ‑ая, ‑ае.

1. У містычным уяўленні — які не тлумачыцца натуральным чынам, не падпарадкаваны законам прыроды; дзівосны. Звышнатуральная істота. □ Сустракаюцца яшчэ людзі, якія вераць у звышнатуральныя з’явы, у сны. «Маладосць».

2. перан. Які перавышае звычайную меру чаго‑н.; незвычайны. Звышнатуральная сіла.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

згуртава́цца, ‑туецца; зак.

1. Упрытык наблізіцца адзін да аднаго, сабрацца ў гурт. Каля палкоўніка пана Дэмбіцкага згуртавалася цэлая грамада гасцей. Колас.

2. перан. Аб’яднацца; дасягнуць аднадушша ў поглядах, у дзеяннях. Загартаваныя ў колішняй падпольнай барацьбе нашы людзі згуртаваліся яшчэ больш. Карпюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́гнуцца, ‑гнуся, ‑гнешся, ‑гнецца; зак.

Прыняць дугападобную форму, утварыць выгіб. Не даходзячы да лукі, выгнуўшыся яшчэ раз каля лесу вельмі прыгожаю дугою, Нёман, забіраў управа. Колас. Залез на дрэва — ўніз ляціш, Бяроза выгнецца дугою. Барадулін. Рэчка выгнулася тут Срэбнаю падковай. Гілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́ліняць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак.

1. Страціць першапачатковы колер; паблякнуць. Загарэў старшыня, яшчэ больш вылінялі ад спёкі рыжыя бровы. Бялевіч.

2. Памяняць старую шэрсць (пер’е) на новую (пра жывёл, птушак). // Аблезці. [Тамаш:] — Але ж твой і кажушок выліняў, голы, як бубен. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прышэ́лец, ‑льца, м.

Прышлы, чужы, не тутэйшы чалавек. Тут [у Канадзе] вельмі многа былых прышэльцаў з усходняй Еўропы. Брыль. — Ого, без дакументаў! — мнагазначна сказаў малады, пільна разглядаючы пакрытыя рубцамі з яшчэ не загоенымі ранамі рукі прышэльца. Лупсякоў. Гаспадар падхапіўся, замітусіўся ля прышэльцаў. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пячо́нік, ‑а, м.

Абл. Печаная бульбіна. Смешныя ў .. [Курта] выходзілі пячонікі: зверху вуголле, а ў сярэдзіне цвёрдыя, як камень, — ні ўкусіць, ні ўгрызці. Ракітны. Каб, здаецца, пячонікаў яшчэ ў прыску напёк, ды сала на ражончыку падсмажыў — зусім адчуў бы сябе дома. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)