Verbum

глухі́, -а́я, -о́е.

1. Пазбаўлены слыху.

Г. чалавек.

Падручнікі для глухіх (наз.).

2. перан., да чаго. Неспагадлівы, раўнадушны.

Г. да чужых патрэб.

3. Прыглушаны, невыразны.

Г. трэск.

Піяніна гучыць глуха (прысл.).

4. Густы, цёмны, непралазны.

Г. лес.

5. Ціхі, пустынны.

Г. завулак.

6. перан. Позні.

Глухая восень.

Глухая поўнач.

7. Без адтулін, суцэльны.

Глухая сцяна.

○

Глухі зычны — зычны гук, які вымаўляецца без удзелу голасу.

прычы́на, -ы, мн. -ы, -чы́н, ж.

1. З’ява, якая выклікае, абумоўлівае ўзнікненне другой з’явы.

П. хваробы. П. звальнення з работы.

2. Падстава, зачэпка для якіх-н. дзеянняў.

Уважлівая п.

Смяяцца без прычыны.

Па той простай прычыне, што... (таму, што...).

◊

Без дай прычыны — беспадстаўна, ні з таго ні з сяго.

З прычыны чаго, у знач. прыназ. — у выніку чаго-н.

Не прыехаў з прычыны хваробы.

ці́хі, -ая, -ае.

1. Ледзь чутны; нягучны.

Ц. голас.

Ц. шум дрэў.

2. Агорнуты цішынёй; зацішны.

Ц. вечар.

3. Без адзнак вялікага руху, спакойны.

Ціхая вёсачка.

Ціхае жыццё.

4. Лагодны, паслухмяны, пакорлівы.

Ц. чалавек.

Па натуры яна дзяўчына ціхая.

5. Які праходзіць спакойна, без буйных праяў.

Ціхая радасць.

6. Які не вызначаецца хуткасцю, павольны, марудны.

Ціхая хада.

|| памянш.-ласк. ці́хенькі, -ая, -ае.

|| наз. ці́хасць, -і, ж.

насто́яць¹, -то́ю, -то́іш, -то́іць; -то́й; -то́ены; зак., на чым і без дап.

Зрабіць настойку або настой з чаго-н.

Н. вішні.

Н. чай.

|| незак. насто́йваць, -аю, -аеш, -ае.

натуралі́зм, -у, м.

Кірунак у літаратуры і мастацтве, які характарызуецца імкненнем да знешне дакладнага капіравання рэчаіснасці без мастацкіх абагульненняў, ідэйнай ацэнкі таго, што адлюстроўваецца.

|| прым. натуралісты́чны, -ая, -ае.

наце́шыцца, -шуся, -шышся, -шыцца; зак., кім-чым, з каго-чаго і без дап.

1. Зведаць задавальненне; парадавацца, пацешыцца ўволю.

Не нацешыцца з дачкі.

2. Зведаць асалоду ўзаемнага кахання.

паара́ць, -ру́, -рэ́ш, -рэ́; -ро́м, -раце́, -ру́ць; -ры́; -ра́ны; зак., што.

1. Узараць усё, многае.

П. усе палеткі.

2. і без дап. Араць некаторы час.

П. да паўдня.

папараска́зваць, -аю, -аеш, -ае; зак., што, чаго, пра каго-што, аб кім-чым, з дадан. і без дап. (разм.).

Расказваць доўга, неаднаразова; расказаць многа чаго-н.

П. анекдотаў.

папастраля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і папастрэ́льваць, -аю, -аеш, -ае; зак., каго-што, чаго і без дап. (разм.).

Страляць многа, неаднаразова; пастраляць, настраляць многа каго-, чаго-н.

П. дзічыны.

пара́дкаваць, -кую, -куеш, -куе; -куй; зак., што і без дап.

Прыводзіць у парадак што-н.; наводзіць парадак дзе-н.

П. рэчы.

|| зак. спара́дкаваць, -кую, -куеш, -куе; -куй; -каваны.