надба́ўка, ‑і, ДМ ‑баўцы, ж.
Разм.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. надбавіць.
2. Надбаўленая сума. Сход парашыў выдаць маладзёжнаму звяну працэнтную надбаўку натураю. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сінедрыён, ‑а, м.
Гіст. Савет старэйшыя, вышэйшая дзяржаўная ўстанова з палітычнымі і судовымі функцыямі ў Старажытнай Іудзеі. // перан. Разм. уст., цяпер іран. Сход, савет, судзілішча.
[Грэч. synedrion — сход.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шматлю́дны, ‑ая, ‑ае.
З вялікім мноствам людзей; мнагалюдны. Шматлюдны горад. Шматлюдная аўдыторыя. □ У тую восень перавыбарчы сход у калгасе быў вельмі бурным і шматлюдным. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асамбле́я, ‑і, ж.
1. Агульны сход членаў якой‑н. міжнароднай арганізацыі. Генеральная Асамблея Арганізацыі Аб’яднаных Нацый.
2. Уст. Баль, вечар з забавамі ў эпоху Пятра І.
[Фр. assemblée.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэбо́рда, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Спец. Кругавы выступ па краі кола, шківа і пад., які прадухіляе сход кола з рэйкі, рэменя са шківа і пад.
[Фр. rebord.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кага́л, -у, м.
1. Яўрэйскае абшчыннае самакіраванне і сама абшчына ў Польшчы ў 16—19 стст. (гіст.).
2. перан. Шумны натоўп, зборышча (разм.).
Сход нагадваў бязладны к.
3. у знач. прысл. кага́лам. Сумесна, гуртам, усе разам (разм).
Усе к. патрабуюць чагосьці.
|| прым. кага́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мужчы́на м.
1. мужчи́на;
2. только мн., разг. (при обращении) мужики́;
по́йдзем на сход, ~ны! — пойдём на собра́ние, мужики́!
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
академи́ческий акадэмі́чны;
академи́ческий теа́тр акадэмі́чны тэа́тр;
академи́ческое собра́ние акадэмі́чны сход;
академи́ческий час акадэмі́чная гадзі́на;
академи́ческий о́тпуск акадэмі́чны во́дпуск;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Заба́ва ’пацеха’. Рус., укр. заба́ва ’тс’, польск. zabawa ’тс’, ’таварыскі сход з мэтай забавы’, в.-луж. zabawa ’пацеха’, чэш., славац. zábava ’пацеха, сход’, славен. zabava ’перашкода’, ’забава’, серб.-харв. за́бава, за̑бава ’забава; прадмет, які дае пацеху’, уст. ’цяжкасць’, балг. заба́ва ’спазненне; пацеха’, макед. забава ’пацеха’. Ст.-рус. забава ’затрымка; справа; пацеха’ (XVII ст.). Прасл. імя zabava ўтворана ад дзеяслова zabaviti(sę) з дапамогай тэматычнага (асноваўтвараючага) ‑а‑, якое потым ператварылася ў канчатак. Дзеяслоў узнік у выніку прэфіксацыіі *za‑ + baviti + sę; гл. бавіцца 1. Параўн. Мельнічук, Этимология, 1967, 62–63.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нечарго́вы, ‑ая, ‑ае.
Які адбываецца без чаргі, па-за вызначаным тэрмінам. Нечарговая сесія Вярхоўнага Савета. Нечарговы сход. Нечарговы адпачынак. □ Пасля ўрокаў быў прызначаны нечарговы збор атрада. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)