аднабако́васць, ‑і, ж.
Уласцівасць аднабаковага (у 5 знач.). Аднабаковасць назіранняў і ацэнак. □ Аднабаковасць, неразгорнутасць вобраза ў Дуніна-Марцінкевіча ў значнай ступені абумоўлена асаблівасцямі жанру. Ярош.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адно́лькава, прысл.
1. Прысл. да аднолькавы.
2. У роўнай меры, ступені. Найбольш насцярожыў яго [пагранічніка].. абутак: ва ўсіх трох аднолькава новыя боты з чырвонага юхту. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разві́цца, -заўю́ся, -заўе́шся, -заўе́цца; -звіўся, -звіла́ся, -ло́ся; зак.
1. Раскруціцца, расплесціся (пра што-н. звітае, завітае).
Вяроўка развілася.
2. Распусціцца (пра пупышкі, кветкі і пад.).
З прыходам цяпла дрэўца прыгожа развілося.
Тады каза разжывецца, як куст разаўецца (прыказка).
3. Відазмяняючыся, знаходзячыся ў працэсе росту, дасягнуць вышэйшай або пэўнай стадыі развіцця.
Усходы добра развіліся.
4. Дайсці да высокай ступені дасканаласці, высокага ўзроўню, найбольшай сілы.
Шырока развілася сучасная літаратура.
Здольнасці развіліся.
5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць мацнейшым, умацавацца, памацнець.
Мускулы развіліся.
6. Паступова павялічваючыся, узмацняючыся, дайсці да значнай ступені.
З гары развілася вялікая скорасць.
|| незак. развіва́цца, -а́ецца.
|| наз. развіццё, -я́, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паабга́рваць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.
Абгарэць у нейкай ступені. Сад быў блізка, каля будынін, дык калі гарэлі ямы, то паабгарвала голле і на яблынях. Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
светаўспрыма́нне, ‑я, н.
Успрыманне чалавекам навакольнага свету (у 1 знач.). Своеасаблівасць мастацкага почырку таго ці іншага паэта ў вялікай ступені залежыць ад характару яго светаўспрымання. Рагойша.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нако́лькі, прысл.
1. У якой ступені, меры.
Буду працаваць, н. хопіць здароўя.
2. Ужыв. як злучальнае слова:
а) у даданых дапаўняльных сказах.
Усё залежыць ад таго, н. пісьменнік можа выкарыстаць свой творчы патэнцыял.
б) у даданых дзейнікавых сказах.
Дзіўна, н. дажджлівае надвор’е адпавядала яго настрою.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нялю́дскі, -ая, -ае.
1. Не ўласцівы чалавеку, не характэрны для чалавека.
З лесу даносіўся страшэнны н. крык.
2. Які перавышае чалавечыя магчымасці, сілы, моцны па ступені праяўлення.
Многім давялося перанесці нялюдскія пакуты.
3. Антыгуманны, бесчалавечны; ганебны.
Нялюдская вайна.
4. Дрэнны, кепскі (разм.).
Нялюдская дарога.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
даво́лі, прысл.
1. (у спалучэнні з прым. або прысл.). У значнай ступені, у вялікай колькасці.
Прыйшлося дабірацца д. доўга.
2. безас., у знач. вык. Дастаткова, колькі трэба.
Дома ўсяго д.
3. безас. з інф. або з Р. Хопіць, досыць, пара спыніць.
Д. слоў, справа патрэбна!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бал, ба́ла, мн. ба́лы, -аў, м.
1. Адзінка вымярэння сілы або ступені якой-н. прыроднай з’явы.
Вецер у пяць балаў.
2. Лічбавая ацэнка поспехаў у навучальнай установе, дасягненняў у спорце.
Набраць дваццаць балаў.
|| прым. ба́льны, -ая, -ае і ба́лавы, -ая, -ае.
Сістэма балавай (бальнай) ацэнкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
супер...
Першая састаўная частка складаных слоў якая ўтварае:
1) назоўнікі са знач. павышанасці якасці або ўзмацнення дзеяння, напр.: супертанкер, суперцэмент, суперэкспрэс;
2) назоўнікі са знач.: які знаходзіцца на паверхні чаго-н., напр.: супервокладка, суперінфекцыя;
3) прыметнікі са знач. высокай ступені прыкметы, напр.: суперсучасны, супермодны, суперэластычны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)