падно́счык, ‑а, м.
Той, хто працуе на падносцы чаго‑н. — Праца здараецца ўсякая. І падносчыкам трэба быць, і памагатым. Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нерво́вы, -ая, -ае.
1. гл. нерв.
2. Лёгка ўзбуджальны, з раздражненнем нерваў.
Н. твар.
3. Якога лёгка расхваляваць; неспакойны.
Нервовая жанчына.
4. Неспакойны, трывожны (аб рабоце, жыцці і пад.).
Нервовая праца.
|| наз. нерво́васць, -і, ж. (да 2—4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Рабо́та ’праца, занятак, дзейнасць’, ’прадукт працы’ (ТСБМ; шчуч., астрав., паст., віл., смарг., в.-дзв., брасл., мядз., лід., гродз., люб., пух., ігн., шальч., кам., Сл. ПЗБ; Бяльк.), робо́та ’праца; прылада працы’ (ТС), ст.-бел. робота, работа, работати, рус. рабо́та, укр. робо́та, польск., в.-луж., н.-луж. robota, чэш., славац. robota ’паншчына’, славен. robọ̑ta, серб. ра̀бота, ’паншчына’, харв. ràbota ’работа, праца’, балг. ра́бота. Прасл. *orbota ўзыходзіць да і.-е. *orbhos, роднаснага гоц. arbajþs ’патрэба, нястача’, ст.-в.-ням. ar(a)beit ’работа, нястача’, ням. Arbeit ’работа’ (Фасмер, 3, 427; Чарных 2, 91–92).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ка́тарга, -і, ДМ -рзе, ж.
1. Цяжкія прымусовыя работы для зняволеных у турмах ці ў іншых месцах зняволення ўзмоцненага рэжыму.
Саслаць на катаргу.
2. перан. Пра цяжкую працу, невыноснае жыццё.
Не работа, а к.
|| прым. ка́таржны, -ая, -ае.
Катаржная праца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заўзя́ты, -ая, -ае.
1. Які з захапленнем займаецца чым-н., аддаецца чаму-н. або напорысты, упарты.
З. паляўнічы.
Ён быў чалавек з.: што ні задумае, даб’ецца.
2. Які выконваецца з запалам, напружаны.
Заўзятая праца.
Заўзятая бойка.
|| наз. заўзя́тасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абумо́віць, -мо́ўлю, -мо́віш, -мо́віць; -мо́ўлены; зак., што.
1. Выклікаць што-н., з’явіцца прычынай, матывам для ўзнікнення чаго-н.
Старанная праца абумовіла поспех.
2. Абмежаваць што-н. пэўнымі ўмовамі, дагаворамі́; агаварыць.
А. свой удзел у рабоце.
|| незак. абумо́ўліваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Рэгра́цыя ’вольны час, адпачынак; лёгкая праца’ (Нас.). Ст.-бел. рекрацыя ’тс’. Параўн. яшчэ славац. regrácia ’забава’. Гл. рэкрэацыя.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пазамо́рвацца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Замарыцца — пра ўсіх, многіх. — Пазаморваліся [камсамольцы]: начамі ж не спяць, вартуюць, — а ўдзень і дома праца. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нядзе́льнік, ‑а, м.
Калектыўная добраахвотная грамадска карысная праца, якая выконваецца ў нядзелю. Не аднойчы на маладзёжных нядзельніках Ванжын працаваў, будуючы стадыён. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інтэліге́нт, ‑а, М ‑нце, м.
Асоба, якая належыць да інтэлігенцыі; чалавек разумовай працы. Хрысцюк лічыў сябе інтэлігентам. У яго разумовая праца. Дуброўскі.
[Ад лац. intelligens, intelligentis — які разумее, ведае; спецыяліст.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)