франкава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак. і незак., што.
Спец. Аплаціць (аплачваць) наперад перавозку і дастаўку паштовых адпраўленняў, багажу, грузаў.
[Ад іт. francare — вызваляць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прагрэ́с, ‑у, м.
Рух наперад, пераход на больш высокую ступень у развіцці. Тэхнічны прагрэс. // Развіццё чаго-небудзь, паляпшэнне; проціл. рэгрэс.
[Ад лац. progressus — рух наперад.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
святле́цца, ‑еецца; незак.
Разм. Тое, што і святлець (у 4 знач.). Калона няўхільна рухаецца наперад, туды, дзе святлеецца поле. Дзенісевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прадрака́ць ’наперад прадказываць тое, што будзе’ (ТСБМ), прадрачэ́ння ’прадраканне’ (Бяльк.). Праз рус. предрекать (Крукоўскі, Уплыў, 56) з ц.-слав. прѣдъречи, предречи ’прадракці’ да прасл. *rekti, rekǫ ’гаварыць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
павысыла́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Выслаць адно за другім усё, многае або ўсіх, многіх. Павысылаць пасылкі. Павысылаць дазоры наперад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакуля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; зак.
1. Пакаціцца куляючыся. Зіна наском туфля падбіла... [камень] і ён, падскокваючы, пакуляўся наперад. Грамовіч.
2. Куляцца некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Паступова 1 ’паволі, патроху’ (КЭС, лаг.; Бяльк.). Укр. поступово ’тс’. Да паступовы < поступ (гл.). Сюды ж паступовасць ’павольны рух наперад’ (ТСБМ, Бяльк.).
Паступова 2 ’прагрэсіўна’ (Гарэц.). З польск. postępowy ’прагрэсіўны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Плу́жыцца ’накіроўвацца, імкнуцца’ (іўеў., Сцяшк. Сл.) ■ — да прасл. *pluzili (su̯), якое узыходзіць да і.-е. *pIou̯H‑g(h)‑ ’рухацца наперад < і.-е. *рleй(Н)‑ ’рухацца па вадзе’ > ’плаваць’ (Бязлай, 3, 63).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прагно́з прадбачанне, прадказанне, заснаванае на пэўных дадзеных’ (ТСБМ). Праз рус. прогно́з ’тс’ (параўн. Крукоўскі. Уплыў, 75 і наст.) з грэч. πρόγνωσις ’даведванне наперад; прадвызначэнне’ ад грэч. προ‑ ’паперад’ і γνωσις ’веданне’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
предубежда́ть несов., уст. настро́йваць (прадузя́та); се́яць (выкліка́ць) прадузя́тую (няпра́вільную) ду́мку (по́гляд, перакана́нне); перако́нваць напе́рад;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)