пало́ній, ‑ю, м.

Спец. Радыеактыўны хімічны элемент, мяккі серабрыста-белы метал, падобны па сваіх уласцівасцях на тэлур і вісмут.

[Названы ў гонар Польшчы; лац. Polonia.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цок, выкл.

Ужываецца гукапераймальна для абазначэння гуку, які атрымліваецца пры ўдары чым‑н. цвёрдым аб камень, метал і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́лій, ‑ю, м.

Хімічны элемент, метал серабрыста-белага колеру.

•••

Марганцавакіслы калій — каліевая соль марганцавай кіслаты ў выглядзе цёмна-фіялетавых крышталяў.

[Араб. kali.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наліто́ўка, ‑і, ДМ ‑тоўцы, ж.

Уст.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. налітоўваць — налітаваць.

2. Метал, налітаваны на што‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

невысакаро́дны, ‑ая, ‑ае.

Які не вызначаецца высокімі маральнымі якасцямі. Невысакародны чалавек. // Уласцівы такому чалавеку. Невысакародныя паводзіны.

•••

Невысакародныя металы гл. метал.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пла́віць, пла́ўлю, пла́віш, пла́віць; пла́ўлены; незак., што.

Ператварыць цвёрдае цела ў вадкае шляхам награвання.

П. метал.

|| зак. распла́віць, -ла́ўлю, -ла́віш, -ла́віць; -ла́ўлены.

|| наз. плаўле́нне, -я, н. і пла́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

|| прым. плаві́льны, -ая, -ае.

Плавільная печ.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ртуць, ‑і, ж.

Хімічны элемент, вадкі цяжкі метал серабрыста-белага колеру.

•••

Грымучая ртуць — выбуховае хімічнае рэчыва ў выглядзе крышталічнага белага парашку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паглы́біць, -блю, -біш, -біць; -блены; зак., што.

1. Зрабіць больш глыбокім (у 1 і 4 знач.).

П. сажалку.

П. свае веды (перан.).

2. Змясціць глыбей, урэзаць што-н.

П. разец у метал.

|| незак. паглыбля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. паглыбле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

медзь, -і, ж.

1. Хімічны элемент, метал чырванавата-жоўтага колеру, вязкі і коўкі.

Плаўленая м.

2. зб. Вырабы з такога металу.

3. зб. Грошы з такога металу (разм.).

Рэшту атрымаў меддзю.

|| прым. ме́дны, -ая, -ае і медзяны́, -а́я, -о́е (разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ма́гній ’метал, хімічны элемент Mg’ (ТС), успрынята з рус. мовы, дзе магний паходзіць з н.-лац. magnēsium < ст.-грэч. Μαγνησία ’назва горада ў Малой Азіі’ (Лёхін, 415).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)