Бэ́блах ’недаразвіты плод’; перан. ’дзіця’ (Клім.). Мабыць, з польск. (параўн. bębełuch > bąbel, bębel, bąbelek і г. д. ’бурбалка; бубен; дзіця’; Варш. сл., 1, 108, 140).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́зверыцца ’закрычаць са злосцю’; ’паглядаць зверам’ (БРС, Шат., КТС, Некр., Янк. Мат., Янк. II, Жд., 1, Інстр. III, Клім.). Да звер. Параўн. таксама звярэць, азвярэць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Відныня, выдныня́ ’святло, наяўнасць дастатковага асвятлення’ (Клім.). Утворана ад прыметніка vidьnъ і абстрактнага суф. ‑ыня < ‑ynʼi; параўн. такое ж утварэнне драг. тыплыне́ ’цёпла, цёплае надвор’е’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Ме́люх, мэ́люх ’вельмі рухомы хвост’, ’балбатун, пустаслоў’ (Клім.). Да малоць (ад асновы мел‑). Аб суфіксе ‑uchъ гл. Слаўскі, SP, 1, 74; Сцяцко, Афікс. наз., 70.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рагту́н, рягту́н, рігату́н ’частка ракі, якая не замярзае (на стаячай азярыне’ (клім., ЛА, 2). Да рагата́ць (гл.), рэ́гты ’гучны смех’, рэ́хтаць ’іржаць’ і пад. (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сёструха ‘сястра (дваюрадная, траюрадная і г. д.’)’ (Клім.). Да сёстра < польск. siostra ‘сястра’. Параўн. рус. пск. сестру́ха, сестру́шка ‘дваюрадная або траюрадная сястра’. Гл. таксама сястранец.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трэ́цца, тре́цца ‘нерастуе (пра рыбу)’ (гродз., брэсц., гом., ЛА, 1), цярэ́цца ‘тс’ (клім., ЛА, 1). Форма 3‑й ас. адз. л. дзеяслова це́рці(ся) (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Абцугі́ ’клешчы з дрэва’, ст.-бел. абцегі, обцукгъ (Булыка, Запазыч.) < польск. obcęgi (Кюнэ, Poln., 81) < ням. Hebzange. Параўн. яўны паланізм абцэнгі (Сцяшк. МГ), обцэнькі ’тс’ (Клім.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лапу́да, лапудыско, лапудына ’чалавек у доўгім адзенні’ (драг., Нар. лекс.) — у выніку кантамінацыі латы, латоші ’лахманы’ і опудына ’шырокае адзенне’ (Клім.). Параўн. таксама лахтаніна, лахтадрына (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мнямнё (з дзіцячае мовы) ’мяса’ (Клім.). Да мя́са (гл.). Рэдуплікацыя мнʼ‑, якое на пачатку слова ў драг. гаворках з’яўляецца заканамерным: мне́со, мня́со ’мяса’, мне́тэ, мня́ты ’мяць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)