вы́тырклы, ‑ая, ‑ае.
Які выступае, выдаецца за межы чаго‑н. На беразе возера здавён стаіць зямлянка. Яе заўважаеш па вытырклай трубе, канец якой прывараны да жалезнай бочкі. Карамазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жні́вень, жніўня, м.
Восьмы месяц года, апошні летні месяц. Быў канец жніўня — час, калі спяшаліся на вучобу студэнты, вярталіся ўдзельнікі шматлікіх экскурсій, людзі, якія адпачывалі на курортах. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лапа́тачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
1. Памянш.-ласк. да лапатка (у 1, 3 і 4 знач.).
2. Шырокі плоскі канец якой‑н. невялікай рэчы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паабсяка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Абсячы ўсё, многае. Паабсякаць сухія галіны на дрэвах. □ Прайшоўшы ў самы канец каменнага рыштка,.. [Цімох] кельмай паабсякаў мох і зірнуў на тарэц. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Мыслён ’паўбатыст’ (Шпіл.). Да муслін (гл.). Канец слова аформлены паводле бел. лён.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пуце́ль ’кісель на малацэ’ (жлоб., Мат. Гом.). Няясна, канец слова нагадвае кісель.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кане́чны, -ая, -ае.
1. Які мае канец, мяжу (у прасторы і часе); проціл. бесканечны.
Канечная велічыня (у матэматыцы — велічыня, што змяняецца ў пэўных межах, не роўная ні нулю, ні бесканечнасці).
2. Тое, што і канцавы.
К. прыпынак.
3. Тое, што і канчатковы (у 2 знач.).
К. вынік.
К. прадукт.
|| наз. кане́чнасць, -і, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
а́мба,
Разм. Ужываецца ў значэнні «усё», «канец», «смерць». [Зёлкін:] Пеця... ты яшчэ нічога не чуў пра нашага Чарнавуса? Амба... Крапіва. [Скакун:] Жыве чалавек і раптам не стала чалавека, амба, каюк. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лучко́вы, ‑ая, ‑ае.
Спец. Падобны да лука па сваёй будове, выгляду (пра інструменты). Адам рэзаў у хлеўчуку дровы. Прывітаўшыся, Мікола падхапіў канец лучковай пілы і моўчкі пачаў дапамагаць. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пе́сенька, ‑і, ДМ ‑ньцы; Р мн. ‑нек; ж.
Памянш.-ласк. да песня; кароткая дзіцячая песня.
•••
Песенька (песня) чыя спета — канец чыйго‑н. жыцця, шчасця, поспехаў, славы і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)