банкно́ты, ‑аў; адз. банкнот, ‑а, М ‑ноце, м.

а) У СССР — білеты, што выпускае Дзяржаўны банк у выглядзе грошай, якія забяспечаны рэальнымі тавара-матэрыяльнымі каштоўнасцямі; б) у капіталістычных краінай — крэдытныя грошы, якія выпускаюцца эмісійнымі банкамі.

[Англ. banknotes.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

га́ндаль, ‑длю, м.

Гаспадарчая дзейнасць, звязаная з абаротам, купляй і продажам тавараў. Гандаль таварамі шырокага ўжытку. Дзяржаўны гандаль. Знешні гандаль. □ У буднія дні на рынку людзей бывае мала, і гандаль мануфактурай дае Алтару невялікі прыбытак. Чарнышэвіч.

[Ням. Handel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пераваро́т, -у, М -ро́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Рэзкі паварот, карэнныя змены ў развіцці чаго-н.

П. у навуцы.

2. Карэнная змена ў дзяржаўным жыцці.

Дзяржаўны п.

3. Паварот з аднаго боку на другі.

П. цераз крыло (фігура вышэйшага пілатажу). Скачок з пераваротам (у гімнастыцы).

|| прым. пераваро́тны, -ая, -ае (да 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пракуро́р, ‑а, м.

1. Асоба, якая ажыццяўляе нагляд за дакладным выкананнем законаў. Генеральны пракурор СССР. Пракурор раёна.

2. Дзяржаўны абвінаваўца ў судовым працэсе. Пануры Рыбалтовічаў сынок, у самы куток прыпёрты пытаннямі пракурора, бліснуў на Шпэка вачыма. Брыль.

[Ад лац. procurare — клапаціцца.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Гост и гост (госуда́рственный общесою́зный станда́рт) Даст, -а м. и даст, -а м. (дзяржа́ўны агульнасаю́зны станда́рт).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

флаг м. флаг;

дзяржа́ўны ф. — госуда́рственный флаг;

чырво́ны ф. — кра́сный флаг;

◊ пад фла́гам — (чаго) под фла́гом (чего)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

за́куп ​1, ‑у, м.

Закупка чаго‑н. у вялікай колькасці. Дзяржаўны закуп сельскагаспадарчых прадуктаў.

за́куп ​2, ‑а, м.

У Кіеўскай Русі і ў Вялікім княстве Літоўскім — селянін, які атрымаў пазыку ў землеўладальніка і трапіў да яго ў залежнасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

муж, ‑а; мн. мужы, ‑оў; м.

1. Жанаты мужчына ў адносінах да сваёй жонкі. Харошы быў гарманіст Ігнась — муж Ірынкі, майстар на працу і на весялосць. Лынькоў.

2. Кніжн. Дзеяч у якой‑н. галіне. Муж навукі. Дзяржаўны муж.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Магазе́й рэзервуар лямпы для газы’ (Касп.), ’дзяржаўны свіран’ (Касп.), магазе́я ’магазін, лаўка’, ’свіран’ (Мат. Гом.), ’агульны свіран у вёсках’ (Растарг.). Укр. магазе́й ’свіран’, рус. ярасл., алан. магазе́я, магазе́й ’склад, магазін’. Запазычана ў эпоху Пятра I з гал. magazijn (< фр. magasin < італ. magazzino < араб. mahzū́n, mohā́zin ’склад тавараў’ (Фасмер, 2, 554). Гл. таксама бел. гамазе́я.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

наро́дны, -ая, -ае.

1. гл. народ.

2. Які належыць усяму народу, дзяржаўны.

Народная гаспадарка

3. Цесна звязаны з народам, уласцівы духу народа, яго культуры, светапогляду.

Народная паэзія.

4. У складзе некаторых назваў устаноў, арганізацый, пасад.

Н. суд.

Н. кантроль.

5. У складзе ганаровых званняў якія надаюцца дзеячам культуры.

Н. паэт. Н. мастак.

|| наз. наро́днасць, -і, ж. (да 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)