Ахмуры́ць ’падмануць, ашукаць’ (Юрч. Сін., 31), рус. охмурить. Да хмура//хмара, параўн. польск. ochmurzyć (ochmurzać) ’пакрыць хмарамі; зрабіць панурым, атуманіць, напусціць туману; ашукаць’; магчыма, жаргонная пераробка пачатку слова, параўн. арг. шмурыць з дурыць, шмурак з дурак. Гл. ахмурэць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Перашчыўля́ць (пірішчыўляцьJ ’перашчыкнуць’ (Юрч. СНЛ). Да пера- (гл.) і гажыўляць, якое, магчыма, гепетычна суадносіцца з шчыпаць (гл.), аднак застаецца няясным спалучэнне ‑ўл‑: можна дапусціць, што яно з ‑пл‑, параўн. укр. перещеплювати ’зрабіць новую прышчэпку’, ’перамяжоўвацца, урэзвацца перавузінай, перашыйкам’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Плазава́ць ’склюдаваць, апрацоўваць бервяно для зруба’ (шчуч., Сцяшк. Сл.), абчасаць калоду на плаз ’на плашку’ (ТС), рус. зах.-бранск. плазава́ть < польск. płazować ’зрабіць (ачасаўшы) бервяно плоскім’, гуральск. płazy ’паўкруглякі — тоўстыя бярвенні, разрэзаныя напалову, з якіх складаюць сцяну будынка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Праве́ндзіцца, провендытыс, провэндытысь ’мала што зрабіць’ (пін., драг., Бел.-рус. ізал.). На думку Клімчука (там жа, 52), суадносіцца з рус. дыял. веньгаться ’рабіць павольна, бязладна; поркацца’. Хутчэй, экслрэсіўнае ўтварэнне на базе польск. wędzić ’капціць, вэндзіць’, гл. вэндзіцца ’марудзіць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сабуго́рыць ’пабудаваць’ (Юрч., Сцяшк. Сл.), ’з-за недахопу сродкаў зрабіць што-небудзь абы як’ (Раст.), ’даглядзець’ (Мат. Гом.). Параўн. у Насовіча буго́рынне ’нагрувашчванне’ < бугор (гл.). Сюды ж і дзеяслоў з першасным значэннем ’пабудаваць абы як, нагрувасціць як бугор’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падагульні́ць, -ню́, -ні́ш, -ні́ць; -ні́м, -ніце́, -ня́ць; -гу́льнены; зак., што.
1. Падвесці вынікі чаго-н.
П. суму выдаткаў.
2. Зрабіць абагульняючыя вывады.
П. думкі папярэдніх даследчыкаў.
|| незак. падагульня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. падагульне́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
навырабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; зак., чаго.
1. Зрабіць, вырабіць што-н. у вялікай колькасці.
Н. цацак.
2. Апрацаваць дубленнем многа чаго-н.
Н. шкур.
3. Насваволіць, нагарэзнічаць (разм.).
Чаго толькі не навыраблялі дзеці ў хаце.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
найгра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.
1. Сыграць на музычным інструменце многа чаго.
2. што. Перадаць асноўны матыў.
Н. мелодыю.
3. што. Сыграць для гуказапісу.
4. што. Зрабіць лепшым, мілагучным ад працяглай ігры.
Н. скрыпку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разве́сці², -вяду́, -вядзе́ш, -вядзе́; -вядзём, -ведзяце́, -вяду́ць; -вёў, -вяла́; -ло́; -вядзі́; -ве́дзены; зак., што.
Зрабіць слабейшым раствор чаго-н., дадаўшы вадкасці; разбавіць.
Р. спірт.
Р. фарбу.
|| незак. разво́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць.
|| наз. развядзе́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зарысава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны; зак., каго-што.
Зрабіць зарысоўку каго-, чаго-н., адлюстраваць рысункам.
З. з натуры.
|| незак. зарысо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. зарысо́ўванне, -я, н. і зарысо́ўка, -і, ДМ -со́ўцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)