Verbum

сала́та, -ы, ДМ -ла́це, ж.

1. Травяністая агародная расліна, лісты якой сырымі ўжыв. ў ежу.

2. мн. -ы, -аў. Халодная страва з нарэзаных кавалачкамі кампанентаў, напр. гародніны, яек, мяса, рыбы і пад., палітых якім-н. соусам, алеем, з якой-н. прыправай.

Мясная с.

|| прым. сала́тавы, -ая, -ае і сала́тны, -ая, -ае.

С. колер (светла-зялёны).

падступі́ць, -уплю́, -у́піш, -у́піць; зак.

1. да каго-чаго. Падысці блізка.

П. да дзіцяці.

Вёска падступіла да лесу (перан.).

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан., да чаго. Пра пачуцці, стан: з’явіцца, праявіцца ў якой-н. вобласці, у якім-н. месцы.

Падступіла (безас.) да сэрца.

Ком падступіў да горла.

|| незак. падступа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. по́дступ, -у, м.

пражы́ць, -жыву́, -жыве́ш, -жыве́; -жывём, -жывяце́, -жыву́ць; -жы́ў -жыла́, -ло́; -жыві; -жы́ты; зак.

1. Прабыць жывым, праіснаваць які-н. час.

П. дзевяноста шэсць гадоў.

2. Правесці некаторы час, жывучы дзе-н. ці якім-н. чынам.

П. сем гадоў на Далёкім Усходзе.

3. што. Патраціць на існаванне.

П. усе грошы.

|| незак. пражыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 3 знач.).

дарагі́, -а́я, -о́е; даражэ́йшы.

1. Які каштуе многа грошай, высока цэніцца; проціл. танны.

Дарагая мэбля.

Дорага (прысл.) каштуе.

2. перан. Які звязаны з вялікімі намаганнямі, ахвярамі.

Дарагая перамога.

3. перан. Такі, якім даражаць, якога шануюць.

Нам дарагая памяць герояў.

Дарагая тая хатка, дзе радзіла мяне матка (прыказка).

4. Ласкавы, мілы, любімы.

Д. друг.

Пішы часцей, дарагая сяброўка.

ма́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Тое, што і маці.

2. Самка жывёл і насякомых, якая выводзіць патомства.

3. Унутраны палавы орган жанчын і самак жывародзячых жывёл, у якім развіваецца зародак.

4. (звычайна ў прыдатку). Аб тым, што з’яўляецца самым родным і блізкім.

Зямля-м.

|| прым. ма́тачны, -ая, -ае (да 2 і 3 знач.).

меркава́ць, мярку́ю, мярку́еш, мярку́е; мярку́й; меркава́ны; незак.

1. што і з дадан. Гаварыць, разважаць, абмяркоўваць што-н.

М., як жыць далей.

2. Рабіць якія-н. вывады, дапушчэнні.

М. па-свойму.

3. што і з інф. Мець намер, план.

М. паехаць у вёску.

4. пра каго-што і аб кім-чым. Ацэньваць якім-н. чынам, рабіць заключэнне.

М. аб чалавеку.

расста́віць, -та́ўлю, -та́віш, -та́віць; -та́ўлены; зак.

1. каго-што. Размясціць, паставіць якім-н. чынам, парадкам.

Р. кнігі на паліцах.

2. што. Паставіць так, каб павялічылася адлегласць паміж чым-н.

Р. ногі.

3. што. Рассунуўшы, устанавіць для карыстання што-н. рассоўнае, раскладное.

Р. раскладушку.

|| незак. расстаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. расстано́ўка, -і, ДМ -но́ўцы, ж. (да 1 знач.).

раўнава́га, -і, ДМ -ва́зе, ж.

1. Стан спакою, у якім знаходзіцца цела пад уздзеяннем роўных, процілегла накіраваных сіл.

Устойлівая р.

2. Устойлівае становішча, устойлівасць.

Страціць раўнавагу.

3. перан. Устойлівыя суадносіны паміж чым-н.

Экалагічная р.

4. перан. Стан спакою, ураўнаважанасці, нармальны стан духоўнага і маральнага жыцця.

Вывесці з раўнавагі.

|| прым. раўнава́жны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

счыта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. што. Распазнаць даныя, атрымаць ці здабыць інфармацыю, запісаную на якім-н. носьбіце.

С. штрыхавы код тавару.

С. файл.

2. што з чым. Чытаючы, параўнаць і зверыць (які-н. тэкст).

С. гранкі з рукапісам.

|| незак. счы́тваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. счы́тванне, -я, н. і счы́тка, -і, ДМ -тцы, ж.