пры́казка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж.
1. Кароткае народнае выслоўе павучальнага зместу; народны афарызм.
Стаць прыказкай (пра каго-, што-н., што стала агульнавядомым з якога-н. боку).
2. Прыгаворка, зачын казкі.
Гэта п., а казка наперадзе.
|| прым. пры́казкавы, -ая, -ае (да 1 знач.).
П. выраз.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
трашчо́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.
1. Прылада, пры дапамозе якой утвараюцца траскучыя гукі.
2. Народны ўдарны музычны інструмент, які складаецца з набору драўляных дошчачак, нанізаных адным канцом на вяроўку.
3. перан. Той (тая), хто многа, не сціхаючы гаворыць; балбатун (балбатуха) (разм.).
|| прым. трашчо́тачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лезгі́нка 1,
гл. лезгіны.
лезгі́нка 2, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Народны танец лезгінаў, а таксама музыка да гэтага танца. Загрымеў барабан, загучала вясёлая лезгінка. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сегіды́лья, ‑і, ж.
Іспанскі народны танец трохдольнага размеру, які суправаджаецца спевамі, ігрой на гітары і кастаньетах, а таксама музыка да гэтага танца. // Музычны твор у рытме гэтага танца. Сегідылья Альбеніса.
[Ісп. seguidilla.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Свісцёлка ‘духавы народны музычны інструмент’, ‘свістулька’ (ТСБМ, Нас., Ласт., Бяльк.), сюды ж свісце́лка, свісце́лік, свісту́шка, свісто́лік ‘свісток’ (ТС). Да свістаць (гл.). Аналагічна ўкр. свисті́лка, рус. свисте́лка, польск. świszczałka ‘свістулька’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жале́йка, ‑і, ДМ ‑лейцы; Р мн. ‑леек; ж.
Беларускі і рускі народны музычны інструмент у выглядзе дудкі з раструбам. Каля скацінкі падпасвіч з жалейкаю Ходзіць навокал ды йграе сабе. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хо́та, ‑ы, ДМ хоце, ж.
1. Іспанскі народны танец у хуткім тэмпе, а таксама музыка да гэтага танца. Танцаваць хоту.
2. Музычны твор у стылі гэтага танца. «Арагонская хота» Глінкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ча́рдаш, ‑а і чарда́ш, ‑а́, м.
1. Венгерскі народны танец, а таксама музыка да гэтага танца. З бадзёрым рускім «пераплясам» Спаборнічаў заборысты «чардаш». Корбан.
2. Музычная п’еса ў рытме гэтага танца.
[Венг. csárdás.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тарантэ́ла, ‑ы, ж.
1. Італьянскі народны танец, які выконваецца ў хуткім тэмпе, а таксама музыка да гэтага танца. Танцаваць тарантэлу. Іграць тарантэлу.
2. Музычны твор у тэмпе такога танца. Тарантэла Ліста. Тарантэла Шастаковіча.
[Іт. tarantella.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ра́да, -ы, ДМ -дзе, ж.
1. Парада, павучанне, як паступіць, як зрабіць.
Папрасіць рады.
2. Сумеснае абмеркаванне якіх-н. пытанняў; нарада.
Сямейная р.
3. Народны сход, а таксама савет прадстаўнікоў у розныя гістарычныя перыяды ў Беларусі, Украіне, Літве, Польшчы.
Мясцовая р.
Выбарная р.
◊
Рады няма — не хапае сілы, магчымасці справіцца з кім-, чым-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)