пи́ки мн., карт. ві́ны, -наў, ед. ві́на, -ны ж.; пі́кі, род. пік, ед. пі́ка, -кі ж.;
да́ма пик віно́вая (пі́кавая) да́ма.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мане́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
1. Паходная металічная пляшка з накрыўкай або біклажка для віна ці вады. // Накрыўка ад гэтай пляшкі ў выглядзе шклянкі.
2. Разм. Круглая бляшанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ша́лы, ‑аў; адз. няма.
Разм. Забавы, гульні, свавольства. Толькі князеўскі хорам гудзеў, не маўчаў: Шалы, музыка ў такт рагаталі; Не адну віна бочку князь кончыў, пачаў: Шлюб-вяселле ўсё княжны гулялі. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адпусці́цца, -пушчу́ся, -пу́сцішся, -пу́сціцца; зак. (разм.).
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Аслабнуць, стаць менш нацягнутым, заціснутым.
Папруга адпусцілася.
2. Страціць загартоўку.
Сякера адпусцілася.
3. перан. Палагаднець, стаць больш згаворлівым.
Маці пазлуе крыху і адпусціцца.
4. Даравацца (пра грэх, віну і пад.).
Ім віна не адпусціцца — прыпомніцца ўсё.
|| незак. адпуска́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прычашчэ́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прычашчаць — прычасціць і прычашчацца — прычасціцца.
2. Адзін з абрадаў хрысціянскай рэлігіі, у якім веруючыя ў выглядзе хлеба і віна прымаюць быццам цела і кроў Хрыста.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вінадар (паэт.) ’той, хто дорыць віно’ (КТС, Р. Барадулін). Новаўтворанае складанае слова. Да віно і дарыць (гл.). Параўн. ст.-рус. винодати ’дарэнне віна’ (XII ст.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вінарка ’бутэлька для віна’ (КТС) утворана ад лексемы віна́рня ’вінны пограб’; ’вінная крама’. Суф. ‑ка той самы, што і ў лексем бутэлька (гл.), мане́рка ’біклага’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падно́с, ‑у і ‑а, м.
1. ‑у. Дзеянне паводле знач. дзеясл. паднесці.
2. ‑а. Плоскі металічны, пластмасавы і пад. посуд, на якім пераносяць ежу. На падносе.. [Ніна] прынесла дзве бутэлькі віна, рыбныя кансервы, яблыкі. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ча́ша, -ы, мн. -ы, чаш, ж.
1. Старадаўняя круглая пасудзіна для піцця; кубак для віна (уст., паэт.).
Сярэбраная ч.
2. Якая-н. пасудзіна, ёмішча круглай формы.
У бронзавай чашы гарэў Вечны агонь.
3. перан. Вялікі натуральны або штучны рэзервуар.
Сіняя ч. возера.
◊
Дом — поўная чаша — багаты, заможны.
Перапоўніць чашу цярпення (высок.) — пазбавіць сіл, магчымасці цярпець, выносіць што-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пля́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.
Разм. Шкляная пасудзіна з вузкім горлам, служыць для захоўвання вадкасці; бутэлька. Гаспадыня паспешліва наліла пляшку малака. Новікаў. Вяселле не гулялі, толькі выпілі пляшку данскога віна. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)