прачыні́ць, ‑чыню, ‑чыніш, ‑чыняць; зак., што.
Не поўнасцю адчыніць. Ганна прачыніла дзверы, бокам праціснулася на двор. Місько. [Міхась:] — Душна тут. Прачыні акно. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак., каго-што.
1. Накіраваць каго-, што-н. у якім-н. напрамку.
С. каня ў лес.
С. позірк у акно.
2. перан. Даць пэўны кірунак каму-, чаму-н., схіліць да чаго-н.
С. народ на рэферэндум.
С. думкі ў пэўным напрамку.
|| незак. скіро́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ілюміна́тар 1, ‑а, м.
Круглае воданепранікальнае акно ў борце або ў палубе судна. Задраіць ілюмінатары. □ Вецер мацнее, хвалі робяцца ўсё большымі, б’юць у барты, заліваюць ілюмінатары. В. Вольскі. // Акно ў борце самалёта, касмічнага карабля. Касманаўты падышлі да ілюмінатара. У бясконцай цемры бездапаможна трапятаўся.. прамень магутнага цэнтральнага пражэктара. Шыцік.
ілюміна́тар 2, ‑а, м.
Спецыяліст, які наладжвае ілюмінацыю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасту́кацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Пастукаць у дзверы, акно і пад., даючы знаць аб сваім прыходзе, просячы ўпусціць куды‑н. Міхаіл Сцяпанавіч Гаранскі нечага чакаў: усё яму здавалася — вось-вось нехта павінен прыйсці і пастукацца ў дзверы. Сабаленка. Вырашылі пастукацца ў акно, спытацца, што за сяло наперадзе. Пестрак. Віктар Гараеў нясмела пастукаўся ў дзверы да Рыгора Яўхімавіча. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абта́ць, ‑тану, ‑танеш, ‑тане; зак.
Вызваліцца (зверху па паверхні) ад снегу, лёду пры яго раставанні. Акно абтала. // Зменшыцца ў выніку раставання. Ільдзіна абтала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыадчыні́ць, ‑чыню, ‑чыніш, ‑чыніць; зак., што.
Адчыніць трохі, не да канца. Прыадчыніць акно. □ Турсевіч прыадчыніў дзверы, ледзь прасунуў галаву і стаў пазіраць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Ла́тачына ’лапік, акно чыстай вады ў зарослым возеры’ (Бяльк.). Да латах (гл.). Утворана ад латка і суф. ‑ina з лакальна-прасторавым значэннем (Сцяцко, Афікс. наз., 156).
◎ Латачы́на ’лагчына’ (Сцяшк.). Да латакі (Фасмер, 2, 523).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гардзі́на, ‑ы, ж.
Цюлевая занавеска на ўсё акно. [Даша] сядзела каля стала, надзявала на шнурок другую гардзіну і любавалася на тую, якая вісела ўжо. Шамякін.
[Ням. Gardine.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заі́нелы, ‑ая, ‑ае.
Пакрыты інеем. Заінелае акно. □ У начной шэрані значыліся то заінелыя голыя бярозы, то дачныя будынкі, то мачты з правадамі высокага напружання. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зашалясце́ць, ‑ляшчу, ‑лясціш, ‑лясціць; зак.
Пачаць шалясцець. // Прашалясцець. Часамі зашалясціць на даху вецер, перабярэ сукі мёрзлага вішняку, дыхне ў акно і зноў стоміцца, сціхне. Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)