Прысы́пка ’мякіна, якую дабаўлялі ў хлеб’ (ваўк., Сл. ПЗБ). Таксама, як і літ. прысы́пка ’рэчыва, парашок, якім прысыпаюць што-небудзь’, ад прысыпа́ць з суф. ‑к‑. Гл. сы́паць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэмі́за ’памяшканне, у якім захоўваўся проціпажарны інструмент’ (Скарбы). З польск. remiza ’дэпо’, параўн. таксама чэш., славац. remiza ’вазоўня. Крыніца — ням. Remíse ’тс’ < фр. remise ’тс’ (Махэк₂, 512).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сасі́лы ’саскі ў жывёлы’ (віц., Нар. лекс.). Вытворнае ад *сасаць або *сосіць, параўн. рус. сосать (гл. ссаць) з суф. ‑іла, аб якім гл. Сцяцко, Афікс. наз., 42.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трапа́ч ’скарач, ручнік з “трапкамі” — доўгімі ніцянымі канцамі (махрамі), у якім насілі на поле абед’ (Бяльк.), ’ручнік’ (Скарбы). Відаць, з трапкач ’тс’, набліжанае да трапаць 1, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лымаковы ў выразе: лыка лымакове ’лыка; якім апаясваюць каравай, калі ён падрасце на стале’ (Сцеп.). Няясна. Магчыма, да лі́мах (гл.), г. зн. лыка, якое не нясе функцыянальнай нагрузкі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лі́пскі — у выразе лі́пская хуста ’хустка чырвонага колеру’ (Ян.). Паходзіць (праз польск. мову) ад назвы г. Лейпцыга — Lipsk (параўн. і чэш. Lipsko, луж. Lipsk), у якім знаходзілася фабрыка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Монькала, мо́нькало ’проська, канькала’ (Нікан.). Утворана ад монькать ’канькаць’. Магчыма, узыходзіць да moliti ’прасіць’ > *moljati ’упрошваць’, у якім lʼ > nʼ з дадаваннем суфікса ‑k‑ па тыпу канькаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мырня́к ’вялікі гліняны гаршчок, у якім варылі ежу’ (палес., малар., Сл. Брэс.; З нар. сл.). Да мера, мераць (гл.). Параўн. ст.-бел. мерникъ (Магілёўскія акты, Скурат, Меры, 87).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пачканос ’лілія стракатая, Lilium martagon L.’ (Шат.), ’лілія чырвоная, Lilium bulbiferum L: (мін., Кіс.). Калька з лац. назвы — цыбуляносная, у якім (паводле падабенства) слова цыбуля заменена словам почка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Псік ’выгук, якім адганяюць ката’ (ТСБМ, Мік., Мядзв., Нас., Янк. 1; в.-дзв., карэліц., Шатал.; в.-дзв., Сл. ПЗБ), псі́каць, псі́кнуць ’сказаць, крыкнуць псік’ (Нас., ТСБМ). Гл. апсік.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)