элімінава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак. і незак., што.
Зрабіць (рабіць) элімінацыю. Элімінаваць перашкоду. Элімінаваць невядомы член з ураўнення.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ашпэ́ціць, ашпэ́чываць ’зганіць, збрыдзіць’ (Нас.), ошпэтаты ’пераўзыйсці, абставіць’ (Клім.), ст.-бел. ошпетити ’зганіць’ з 1690 г. (Нас. гіст.), укр. ошпетити. Запазычана з польск. oszpecić ’зрабіць брыдкім, зганіць; забрудзіць’ ці cамастойна ўтворана ад шпэціць ’ганіць, псаваць, брыдзіць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разве́даць ’дазнацца пра што-небудзь’, ’зрабіць абследаванне чаго-небудзь’ (ТСБМ), ’даведацца’ (лід., Сл. ПЗБ), разве́даны ’выяўлены, знойдзены, распазнаны’ (Сцяшк. Сл.), разве́дка ’здабыванне звестак, абследаванне’ (ТСБМ), ’першы вылет пчол пасля зімы’ (Сцяшк.). Ад раз- і ве́даць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
згла́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., што.
1. Зрабіць гладкім, роўным, ліквідаваўшы няроўнасці. Убілі .. [дарогу] і згладзілі мужыкі, возячы ў маёнтак бульбу. Чарнышэвіч. // перан. Прывесці да аднастайнасці, зрабіць аднолькавым ва ўсіх частках. Згладзіць стыль.
2. Ліквідаваць, разгладжваючы якія‑н. няроўнасці. Згладзіць маршчыны.
3. перан. Зрабіць што‑н. менш прыкметным, менш адчувальным; змякчыць. Згладзіць супярэчнасці. □ Анатоль, каб згладзіць няёмкасць, кінуўся да Іны, узяў з яе рук сумачку і летняе паліто, пацалаваў у руку. Ваданосаў.
•••
Згладзіць вострыя вуглы — змякчыць вастрыню рознагалоссяў, супярэчнасцей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даказа́ць, -кажу́, -ка́жаш, -ка́жа; -кажы́; -ка́заны; зак.
1. што. Дагаварыць да канца.
Дайце яму д. сваю прамову.
2. што. Пацвердзіць што-н. фактамі, довадамі.
Ён даказаў правільнасць сваіх меркаванняў.
Д. сваю адданасць справе.
3. на каго (што). Зрабіць данос, нагаварыць на каго-н. (разм.).
4. (часцей з адмоўем). Зраўняцца з кім-н. у чым-н., зрабіць так, як не зробіць ніхто (разм.).
Мая жонка пячэ такія пірагі, што і іншы кандытар не дакажа.
|| незак. дака́зваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сце́рці, сатру́, сатрэ́ш, сатрэ́; сатро́м, сатраце́, сатру́ць; сцёр, сце́рла; сатры́; сцёрты; зак., што.
1. Тручы, зняць, счысціць што-н. з паверхні; выцерці; зрабіць чыстым.
С. пыл са стала.
2. Выціраючы, саскрэбваючы, знішчыць (што-н. напісанае, намаляванае і пад.).
С. малюнак гумкаю.
3. Дотыкам, трэннем пашкодзіць, зрабіць рану на чым-н.
С. нагу.
4. Тручы, раздрабніць, ператварыць у аднародную масу.
С. перац на парашок.
5. Трэннем апрацаваць (пра лён).
|| незак. сціра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. сціра́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падве́ргнуць, -ну, -неш, -не; -е́рг і -е́ргнуў, -гла; -ні́; зак., каго-што і чаму.
Зрабіць прадметам якога-н. дзеяння, паставіць у якое-н. становішча.
П. работніка крытыцы.
П. небяспецы.
|| незак. падвярга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пазго́ртваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.
1. Згарнуць усё, многае.
П. хусткі.
2. Зрабіць скручваннем многа чаго-н. (разм.).
П. папяросы.
3. Згортваючы, сабраць у адно месца ўсё, многае.
П. збожжа ў кучу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паказу́ха, -і, ДМ -зу́се, ж. (разм.).
Выгляд усяго добрага, паспяховай дзейнасці; дзеянні, разлічаныя на знешні эфект, на тое, каб зрабіць добрае ўражанне на каго-н.
Устроілі паказуху перад начальствам.
|| прым. паказу́шны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раскве́ціць, -кве́чу, -кве́ціш, -кве́ціць; -кве́чаны і расквяці́ць, -квячу́, -квяці́ш, -квяці́ць; -кве́чаны; зак., што.
Убраць што-н. у яркія колеры; зрабіць рознакаляровым.
Святочны салют расквеціў неба.
|| незак. раскве́чваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. раскве́чванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)