Verbum

за́муж.

1. прысл. У выразах: пайсці (выйсці, зайсці) замуж за каго — стаць чыёй-н. жонкай; выдаць (аддаць) замуж за каго — садзейнічаць уступленню ў шлюб жанчыны; браць (узяць) замуж — жаніцца (ажаніцца) з кім-н.

2. у знач. наз. за́муж, -а, м. Замужжа, шлюб (разм.).

Няўдалы з. быў у яе.

запа́сці, 1 і 2 ас. не ўжыв., -падзе́; запа́ў, -па́ла; зак.

1. Заваліцца куды-н., за што-н.

Кавалак мыла запаў за шафу.

2. Удацца ўнутр, стаць запалым.

Вочы запалі.

3. перан. Глыбока замацавацца, захавацца.

Словы запалі ў душу.

Што гэта запала табе ў галаву?

|| незак. запада́ць, -а́е.

зні́зіцца, зні́жуся, зні́зішся, зні́зіцца; зак.

1. Спусціцца ніжэй.

Сонца знізілася.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Стаць ніжэйшым (па ступені, велічыні, інтэнсіўнасці і пад.).

Цэны знізіліся.

Аўтарытэт знізіўся.

|| незак. зніжа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. зніжэ́нне, -я, н.

Самалёт пайшоў на з. (пачаў зніжацца ў 1 знач.).

адме́рці, 1 і 2 ас. не ўжыв., адамрэ́; адмёр, -мёрла; зак.

1. Страціць жыццяздольнасць, стаць нежывым, загінуць (пра часткі якога-н. арганізма, расліны).

Клеткі тканак адмерлі.

2. перан. Перастаць існаваць, знікнуць (пра грамадскія з’явы, асаблівасці быту і пад.).

Старыя звычаі адмерлі.

|| незак. адміра́ць, -а́е.

|| наз. адміра́нне, -я, н.

абнаві́цца, -наўлю́ся, -но́вішся, -но́віцца; зак.

1. Стаць новым, абноўленым; набыць выгляд новага.

Свет абнавіўся.

2. Папоўніцца чымсьці новым, змяніцца.

Рэпертуар тэатра абнавіўся.

Абнавіўся склад рэдкалегіі.

3. перан. Зноў зрабіцца свежым, моцным; ажывіцца.

Цела нібы абнавілася, такое яно стала моцнае.

|| незак. абнаўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

|| наз. абнаўле́нне, -я, н.

паве́рыць, -ру, -рыш, -рыць; зак.

1. каму-чаму і ў каго-што. Прыняць на веру што-н., стаць перакананым у кім-, чым-н.

П. у перамогу.

Паверце, ён не памыляецца тут.

Мы ў яго паверылі.

2. каму-чаму. Прыняць за праўду што-н., чые-н. словы.

П. чуткам.

пры́казка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж.

1. Кароткае народнае выслоўе павучальнага зместу; народны афарызм.

Стаць прыказкай (пра каго-, што-н., што стала агульнавядомым з якога-н. боку).

2. Прыгаворка, зачын казкі.

Гэта п., а казка наперадзе.

|| прым. пры́казкавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

П. выраз.

дане́сціся, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -нясецца; -нёсся, -нёслася; зак.

1. Зрабіцца чутным (пра гукі, пахі і пад.).

Да яго слыху данеслася стракатанне сарокі. 3 навакольных лугоў данёсся пах сена.

2. Распаўсюдзіцца, стаць вядомым.

Данеслася радасная вестка.

|| незак. дано́сіцца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -сіцца.

разда́цца², -да́мся, -дасі́ся, -да́сца; -дадзі́мся, -дасце́ся, -даду́цца; -да́ўся, -дала́ся, -дало́ся; -да́йся; зак.

1. Стаць большым, шырэйшым.

Р. ў плячах.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Расступіцца, рассунуцца ў бакі.

Натоўп раздаўся ў бакі.

3. Раскалоцца, распароцца па шве.

Мех раздаўся.

|| незак. раздава́цца, -даю́ся, -дае́шся, -дае́цца; -даёмся, -даяце́ся, -даю́цца.

стушава́цца, -шу́юся, -шу́ешся, -шу́ецца; -шу́йся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць стушаваным, пры дапамозе тушоўкі зрабіць пераход ад цёмнага да светлага (спец.).

Контуры малюнка стушаваліся.

2. перан. Сумецца, збянтэжыцца.

С. на экзаменах.

|| незак. стушо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца і тушава́цца, -шу́юся, -шу́ешся, -шу́ецца; -шу́йся (да 2 знач.).