◎ Насёбы ’які носяць кожны дзень, у якім працуюць; не святочны (пра адзенне)’ (докш., Янк. Мат.). Ад пасьба ’нашэнне’, назоўнік ад насіць ’насіць, апранаць’, літаральна ’для насьбы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Папіха́йла ’чалавек, якім кожны камандуе’ (Мат. Гом.), попіха́йла, попі́ха ’тс’ (ТС), папіха́йла, папі́хішча ’непаваротлівы чалавек, якога трэба падганяць’ (Нас.). Да папіха́ць (гл. піха́ць) з рознымі суфіксамі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пляць ’пяць’ (Чуд.). У выніку ’другаснага” Г-эпентэтыкум з паяць, у якім nu‑ замест [п?]. Параўн. у той жа гаворцы: спаяць ’спяць’, кпляі}ь ’кпяць, жартуюць’ (тамсама).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыдзю́жыць ’моцна пайсці (пра дождж)’ (рэч., Нар. сл.). Відаць, экспрэсіўнае ўтварэнне з коранем дзюж‑, у якім спалучаецца семантыка прысл. ду́жа ’вельмі’ і прым. ду́жы ’моцны’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Страшко́ ‘страхапуд’ (Сл. Брэс.), ‘палахлівец’ (Клім.). Вытворнае ад страшыць (гл.) з суф. ‑к‑, аб якім гл. Сцяцко, Афікс. наз., 46. Сюды ж стра́шко ‘страшна’ (Мат. Гом.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Стрыўё ‘старадаўні від азяроду, у якім папярочныя жэрдкі клаліся на елкі з часткова абрубленымі сукамі’ (бялын., Нар. сл.). Зборны назоўнік ад астрова (гл.); гл. таксама стрывіць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вадасцёк, ‑а, м.
1. Пакатае месца, па якім сцякае вада. // Прыстасаванне для сцёку вады (труба, жолаб).
2. Сістэма канаў, рышткоў, труб для адвядзення каналізацыйнай, грунтавой вады з населеных месц у прыродныя вадаёмы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адпі́ска, ‑і, ДМ ‑цы; Р мн. ‑сак; ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. адпісаць.
2. Пісьмо з якім‑н. паведамленнем, данясеннем, адказам. // Фармальны адказ, які не закранае сутнасці справы. Канцылярская адпіска.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жывапло́т, ‑а, М ‑лоце, м.
Рад густа пасаджаных дрэў або кустоў, якія ўтвараюць плот. Абапал старой, брукаванай дарогі выраўнялася, як на чыгунцы, высокія елкі, утварыўшы жываплот, за якім стаялі прысадзістыя яблыні. Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
калі́сьці, прысл.
Некалі ў мінулым, даўней. Каля ўваходу ў літаратурны музей — двухпавярховы белы дом, у якім Леў Мікалаевіч вучыў калісьці сялянскіх дзяцей. Брыль. Я горы палюбіў, з якімі Калісьці Лермантаў дружыў. Смагаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)