Слявя́да ‘дакучлівы чалавек’ (Сцяшк.; карэліц., З нар. сл.), ‘хто слабасільны’ (баран., Сл. ПЗБ), ‘пра чалавека, які нудна і доўга гаворыць’ (стаўб., Жыв. сл.), слявя́дзіць ‘доўга і нудна гаварыць’ (там жа), слябядзі́ць ‘сачыць’ (Сл. рэг. лекс.). Да лебядзіць (гл.). Збліжэнне з літ. šlavė́dra, šlevė́dra ‘распутны чалавек, бадзяга, прайдзісвет’ (гл. Лаўчутэ, Балтизмы, 132) сумніўнае.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
утапі́ць сов., в разн. знач. утопи́ть;
у. ло́дку — утопи́ть ло́дку;
у. няві́ннага чалаве́ка — утопи́ть неви́нного челове́ка;
у. го́ра ў сляза́х — утопи́ть го́ре в слеза́х;
◊ гато́ў у лы́жцы вады́ ўтапі́ць — погов. гото́в в ло́жке воды́ утопи́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
затапі́цца, ‑таплюся, ‑топішся, ‑топіцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Апынуцца пад вадой, пакрыцца вадой. Я адна па вадзе ішла. Лугавіна ўся затапілася. Бічэль-Загнетава.
2. Разм. Утапіцца, заліцца (пра чалавека).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
беззяме́лле, ‑я, н.
Адсутнасць або недахоп зямлі, неабходнай для жыцця чалавека. Кравец Самабыль радзіўся і вырас у вёсцы. Прафесіі свае не любіць: горкая бядота, беззямелле змусілі яго шукаць іншага спосабу да жыцця. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
агі́длівы, ‑ая, ‑ае.
Які выказвае агіду, поўны агіды да каго‑, чаго‑н. Лясніцкі.. уздрыгнуў ад раптоўнага прыліву гневу і агідлівай пагарды да гэтага чалавека [Гаруна], якому вельмі доўгі час яны [партызаны] без сумнення верылі. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мурло́, ‑а, н.
Груб. Твар чалавека (тоўсты і шырокі). Гаспадарку глядзеў Лявон — дзябёлы мужчына з чырвоным мурлом. Асіпенка. Конюх адчыніў дзверцы, высадзіў сваё румянае мурло. Брыль. // Чалавек з мурлатым тварам (ужываецца як лаянка).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крытыка́н, ‑а, м.
Неадабр. Пра чалавека, схільнага да прыдзірлівай, неабгрунтаванай крытыкі, звычайна павярхоўнай. Даўно, напрыклад, вядомы байцы тып крытыкана, які, каб выслужыцца самому, бэсціць усіх і толькі перад начальнікам ходзіць на лапках. Казека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прах, ‑у, м.
Цела чалавека пасля смерці; труп. Яна і ехала сюды,.. каб пабачыць, дзе спачывае яе дзіця, каб пакланіцца яго праху... Сачанка.
•••
Пайсці прахам гл. пайсці.
У пух і прах гл. пух.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паздзе́кавацца, ‑куюся, ‑куешся, ‑куецца; зак., з каго-чаго.
Здзекавацца некаторы час. Цівун і за шчэпку знойдзе прычэпку, каб паздзекавацца з чалавека. Якімовіч. Багаты і фанабэрысты быў .. [Андрэеў] бацька .., любіў паздзекавацца з беднага люду. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наро́схліст, прысл.
Разм.
1. На ўсю шыр, насцеж. Праз адчыненыя наросхліст дзверы прарэзліва дзьмуў .. вецер. Шынклер.
2. Тое, што і наросхрыст. З вялікаю павагай глядзеў я на чалавека ў даўгім кажуху наросхліст. Звонак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)