спадзява́цца, -дзяю́ся, -дзяе́шся, -дзяе́цца; -дзяёмся, -дзеяце́ся, -дзяю́цца; незак.
1. на што, з інф., без дап. і са злуч. «што». Мець спадзяванне, надзею на што-н.
С. на атрыманне прэміі.
Спадзяюся вярнуцца вячэрнім рэйсам.
2. на каго-што. Быць упэўненым у кім-, чым-н., мець спадзяванні на каго-н.
Спадзяюся на свайго сына.
3. у форме 1 ас. адз. цяпер. спадзяю́ся ўжыв. ў знач. пабочн. сл. Выражае ўпэўненасць.
Ты, спадзяюся, лішняга не будзеш гаварыць.
|| зак. паспадзява́цца, -дзяю́ся, -дзяе́шся, -дзяе́цца; -дзяёмся, -дзеяце́ся, -дзяю́цца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пад’е́хаць, -е́ду, -е́дзеш, -е́дзе; -е́дзем, -е́дзеце, -е́дуць; пад’е́дзь; зак.
1. да каго-чаго. Едучы, наблізіцца да каго-, чаго-н.
П. да гаража.
2. пад што. Едучы на чым-н., трапіць куды-н., пад што-н.
П. пад мост.
3. Прыехаць (звычайна па справе, ненадоўга; разм.).
Вы едзьце цяпер, а я пад’еду пазней.
4. перан., да каго. Падлізацца, дабіцца чаго-н. хітрасцю, ліслівасцю (разм.).
П. да начальства.
|| незак. пад’язджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. пад’е́зд, -у, М -дзе, м. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аўся́нік, ‑а, м.
Крылатае насякомае, якое жыве ўсяго некалькі дзён; падзёнка. Рыба цяпер лепш бярэцца на аўсянікаў. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здабыва́ючы, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. незал. цяпер. ад здабываць.
2. Дзеепрысл. незак. ад здабываць.
•••
Здабываючая прамысловасць гл. прамысловасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кара́ючы,
1. ‑ая, ‑ае. Дзеепрым. незал. цяпер. ад караць.
2. Дзеепрысл. незак. ад караць.
•••
Караючая рука гл. рука.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лайда́цтва, ‑а, н.
Разм. неадабр. Гультайства, бяздзейнасць. [Гукала:] — Не, браткі, цяпер я хачу жыць іначай. Годзе гэтага лайдацтва. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
правары́на, ‑ы, ж.
Абл. Стойла. Цяпер .. [Ігналь] бачыў, што трэба падрамантаваць хлевушок, трэба адгарадзіць праварыны каню і карове. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Валка 1 валька ’бойка’ (КЭС, Нас., Яруш., Гарэц.), вытворныя валечный, валкость, валный, валчити (Нас. Доп.), валчыцца (Касп.). Да польск. walka, walczyć (Булыка, Запазыч., 55; Жураўскі, SOr, 1961, 40; Рудніцкі, 1, 301).
Валка 2 ’група людзей’ (Мат. Гом.). Мяркуючы па кантэксту («Пойдзе цяпер другая валка»), валка < вал, валіць ’ісці густа’ (пра людзей, снег).
Валка 3 (крочыць) ’шпарка ісці натоўпам’ (КТС). Да валіць 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́зыйд ’адыход’ (Байк. і Некр.), ’адыход наведвальнікаў’ (Нас.). Утворана пры дапамозе прыстаўкі роз‑/раз‑ (гл.) і кораня дзеяслова ісці ў форме ‑ід (< прасл. *id‑ti ’ісці’), параўн. 1 ас. адз. л. цяпер. часу ід‑у < ісці (гл.). Аб пераходзе і > й пасля галосных гл. Карскі (1, 229). Не выключана, што ‑д магло ўзнікнуць у выніку ад’ідэацыі формы ‑ход‑ (як у прыход — прыйсці).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
располо́женныйII
1. прич. (питающий симпатию к кому-л.) схі́льны;
2. прил. (питающий чувство симпатии к кому-л.) прыхі́льны;
3. прил. (склонный, восприимчивый к чему-л.) схі́льны;
4. прил. (имеющий настроение, желание) / быть располо́женным быць схі́льным, мець жада́нне (настро́й, ахво́ту, наме́р);
я не располо́жен тепе́рь к разгово́рам я не ма́ю жада́ння цяпе́р гавары́ць, я не схі́льны цяпе́р да размо́ў; см. расположи́тьII.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)