жа́бры, -аў, адз. жа́бра, -ы, ж.

Органы дыхання рыб і некаторых водных жывёлін.

◊

Узяць за жабры каго-н. — прымусіць да чаго-н.; паставіць у бязвыхаднае становішча.

|| прым. жа́бравы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

забуксі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.

Спец. Узяць на буксір (у 1 знач.). Забуксіраваць лодку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

завінава́ціцца, ‑вачуся, ‑вацішся, ‑ваціцца; зак., каму.

Разм. Узяць у доўг (у 1 знач.), стаць даўжніком.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узя́цце, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. узяць (гл. браць у 2–5 і 13 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ге́ршкі, -каў ед. нет, прост. зако́рки;

узя́ць на ге́ршкі — посади́ть на зако́рки

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шчэ́лепы, -паў ед. нет, обл. жа́бры;

◊ узя́ць за ш. — взять за жа́бры

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Сцу́піць ’узяць, схапіць’ (ТС), сцо́паць ’схапіць, выкрыць’ (Сцяшк. Сл.). Вытворныя ад выклічнікаў цуп! ​цоп!, што перадаюць раптоўныя рухі. Параўн. цупкі, цапаць, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

измо́р / брать, взять измо́ром (на измо́р) браць, узя́ць змо́рам (на змор);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

аборда́ж мор. абарда́ж, -жу м.;

◊

взять на аборда́ж узя́ць на абарда́ж;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

жняя́р, жнеяра, м.

Той, хто працуе на жняярцы. Прыйшоў жняяр узяць каня, запрэгчы ў жняярку. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)